2023

„Polaco” brzmi dumnie. José Skowron opowie o Polonii w Argentynie

Zapraszamy na spotkanie z José Skowronem, profesorem Universidad de Buenos Aires, które odbędzie się 1 września o godzinie 17.00 na Wydziale Nawigacyjnym Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Prowadzenie: kpt. ż.w. Józef Franciszek Wójcik.

Spotkanie będzie poświęcone Polonii w Argentynie, gdzie w prowincji Misiones słowo „Polaco” brzmi dumnie. Mówiło się, że połowa gruntów prowizji była w posiadaniu Polaków, a Polacy należeli do najbogatszych mieszkańców.

Ta Polonia zawsze była poza szerszym zainteresowaniem, mimo że polscy emigranci rozpoczęli w Ameryce Południowej uprawę herbaty yerba mate, a nawet tytoniu. W Misiones znajduje się jedyny na świecie pomnik chłopskiej furmanki (Carro Polaco), która spowodowała rewolucję transportową w Brazylii i Argentynie. Długo by wymieniać osiągnięcia Polonii! Profesor historii z Argentyny to zrobi najlepiej.

Partnerzy: Muzeum Emigracji, Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, Prezydent Miasta Gdyni, Stowarzyszenie Kapitanów Żeglugi Wielkiej, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Gdańsk, Liga Morska i Rzeczna, Uniwersytet Morski w Gdyni, Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni

Wsparcia udzielili: Ambasada RP w Argentynie, Zarząd Prowincji Misiones, Polskie Stowarzyszenie Kulturalne Argentyny, Europejski Klub Argentyny, Związek Polaków z Obera w Argentynie

*

Michał Zabłocki osobiście w Gdańsku, 5 sierpnia

Michał Zabłocki, poeta i autor tekstów piosenek, zaprezentuje pierwszy wokalny performans, który miał podwójną premierę w Warszawie (Kalinowe Serce) i Krakowie (Piwnica pod Baranami) w kwietniu i maju 2023 roku. Występ będzie półtoragodzinną opowieścią o jego matce, znanej aktorce, Alinie Janowskiej, która w tym roku obchodziłaby setne urodziny. W jego ramach usłyszycie Państwo aż 20 piosenek bez żadnego akompaniamentu ani podkładu, za to w zaskakujących brzmieniach oraz bardzo zróżnicowanych, aktorskich interpretacjach.

Prezentowane piosenki pochodzą ze spektaklu Michał Zabłocki osobiście, a muzykę do nich skomponowali: Kuba Badach, Maciej Balcar, Łukasz Golec, Konrad Imiela, Marcin Kołaczkowski, Maciej Miecznikowski, Czesław Mozil, Janusz Radek, Grzegorz Turnau i Sławek Uniatowski.

Zapraszamy do Oliwskiego Ratusza Kultury na jedyny w swoim rodzaju występ Michała Zabłockiego. 5 sierpnia (sobota), godz. 19.00. Miejsce: Oliwski Ratusz Kultury w Gdańsku, ul. Opata Jacka Rybińskiego 25.

Szczegóły i informacje o biletach można znaleźć tutaj.

*

Nostalgia Aleksandra Jurewicza

Renomowane wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria z Gdańska ogłosiło tom zawierający cztery powieści wybitnego prozaika, Aleksandra Jurewicza, pod tytułem Nostalgia. Mitologia rodzinna.

Zbiór tworzy intymną opowieść o bliskich, osamotnieniu i poczuciu obcości. O tęsknocie wymykającej się słowom, ale trwającej przez całe życie. O świecie utraconym już na zawsze. O ranie, która – choć zadana w dzieciństwie – nigdy się nie zabliźniła.

Dorosły już autor wciąż zmaga się z traumą przesiedlenia. Obserwuje, jak zacierają się kolejne elementy wspomnieniowego pejzażu, powoli kurczącego się do „jednego okna, przez które coraz mniej widać, przez które coraz trudniej patrzeć, przez które już prawie nic nie można zobaczyć”. Stara się więc odtworzyć kresową idyllę – kraj swojego dzieciństwa oraz młodości rodziców. Literackie powroty do „smutnego raju” i nostalgiczny zwrot ku minionemu okazują się próbą zrozumienia własnej tożsamości.

Kolejne części prywatnej mitologii pisarza – Lida, Pan Bóg nie słyszy głuchych, Dzień przed końcem świata, Prawdziwa ballada o miłości – są także świadectwem losów jego najbliższych. Ojciec pochylony nad maszyną „Singer”, matka przeżywająca pierwszą młodzieńczą miłość, dziadek zagubiony w industrialnej Łodzi, babcia odwlekająca swój przyjazd do Polski – to bohaterowie rzuceni przez historię w obce miejsca, którzy stanowią dla Jurewicza jedyny łącznik z dawnym światem.

*

Strzała Łuczniczki dla Aleksandry Majdzińskiej

Z przyjemnością informujemy, że Aleksandra Majdzińska otrzymała Bydgoską Literacką Nagrodę Roku „Strzała Łuczniczki” w kategorii proza i eseistyka za zbiór opowiadań Szalom bonjour Odessa (Marpress, Gdańsk 2022) Jury obradowało w składzie prof. Jerzy Madejski, prof. Arkadiusz Morawiec oraz prof. Jolanta Pasterska. Do oceny trafiły łącznie 23 pozycje wydawnicze. Wręczenie lauru miało miejsce 16 czerwca w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece w Bydgoszczy.

*

Nowa powieść historyczna Zenona Gołaszewskiego

Boski Neron jest powieścią biograficzną i próbą stworzenia hipotetycznego portretu psychologicznego cesarza Nerona.

Zenon Gołaszewski – historyk, tłumacz i pisarz – podjął się zadania przedstawienia cesarza w świetle znacznie odbiegającym od tego, w jakim przedstawia się go tradycyjnie od stuleci. W swej książce popularnonaukowej Imperium Rzymskie od czasów najdawniejszych do pierwszych cesarzy, pisał o nim:

Ów marzyciel i utopista sądził, że oto dokonał czegoś, co będzie prowadzić społeczeństwa ku lepszemu światu (…) ogłaszał złoty wiek, gdzie wojna i przemoc ustąpią na rzecz pokoju, pracy twórczej i dobrobytu. I jak każdy tego typu marzyciel i utopista musiał przegrać z brutalną rzeczywistością. Jak dotąd w społeczeństwie ludzkim takie jednostki się toleruje dopóki o tych sprawach jedynie teoretyzują i co najwyżej piszą rozprawki filozoficzne, natomiast bezwzględnie się je niszczy, gdy pragną wcielać te idee w życie. I to zasadniczo zadecydowało, że Nerona należało dla przyszłych pokoleń przedstawić jako uosobienie zbrodni, wyuzdania, szaleństwa, jako błazna o zdziecinniałym umyśle. Na tyle zohydzić tę postać, by nikt nie miał ochoty ani odwagi dostrzec w nim reformatora, który już przed wiekami pragnął zawrócić ludzkość z drogi, jaką wolno, lecz skutecznie podąża ku swojej samozagładzie.

Powieść Boski Neron ma odwagę widzieć w cesarzu zarówno reformatora, jak i człowieka nadal kontrowersyjnego, lecz niepozbawionego wielu pozytywnych przymiotów.

*

Szalom bonjour Odessa zdobywa nagrody

Aleksandra Majdzińska otrzymała Nagrodę Literacką im. Marka Nowakowskiego za tom opowiadań Szalom bonjour Odessa. Zbiór jest sugestywnym portretem wyjątkowego miasta sprzed rosyjskiej agresji na Ukrainę, opisanego przez polską pisarkę w krótkich, realistycznych obrazkach. Uroczystość miała miejsce 14 maja 2023 roku w Bibliotece Narodowej w Warszawie. Nagroda jest przyznawana corocznie przez Bibliotekę Narodową pisarzom za opowiadanie lub cykl opowiadań.

Szalom bonjour Odessa otrzymała także nominację do Bydgoskiej Literackiej Nagrody „Strzała Łuczniczki” za rok 2022 w kategorii proza i eseistyka.

Książka została wydana przez gdańskie wydawnictwo Marpress.

*

Dwudziestolecie pomorskiego kwartalnika „Migotania”

Dwudziestolecie kwartalnika kulturalnego „Migotania” to ważne wydarzenie dla środowisk twórczych i literackich na Pomorzu. Kwartalnik ukazuje się nieprzerwanie od 2002 roku aż do dziś. Można w nim znaleźć poezję, prozę, teksty krytycznoliterackie, reportaże, dzienniki, teksty z dziedziny teatrologii, felietony, eseje i wiele innych gatunków. W każdym z numerów pojawia się również grafik lub rysownik prezentujący swoją twórczość. Do 2011 roku kwartalnik ukazywał się pod szerszą nazwą „Migotania, przejaśnienia”. W „Migotaniach” pojawiają się autorzy z różnych środowisk z całego kraju i nie tylko (m.in. poeci z emigracji czy obcojęzyczne teksty przetłumaczone na język polski). W kwartalniku drukowani są artyści z dużym dorobkiem, często pisarze niesłusznie zapomniani.

20 kwietnia 2023 w Nadbałtyckim Centrum Kultury o godz. 18.00 odbędzie się uroczystość jubileuszu dwudziestolecia tego zasłużonego dla kultury Pomorza kwartalnika.

W programie wystąpienia byłych i obecnych redaktorów naczelnych pisma: Zbigniewa Joachimiaka, Romana Warszewskiego, Antoniego Pawlaka i Władysława Zawistowskiego, którzy podzielą się wspomnieniami i ciekawostkami redakcyjnymi. Podczas spotkania jest przewidziany czas dla twórców, by mogli zaprezentować swoje wiersze, krótkie fragmenty twórczości, bądź podzielić się wspomnieniami związanymi z kwartalnikiem.

2022

Życzenia świąteczne

*

Kpt. Józef Franciszek Wójcik – pierwszy człowiek morza z odznaczeniem „Gloria Artis”

W czasie uroczystych obchodów święta uczelni na Uniwersytecie Morskim w Gdyni, które odbyły się 8 grudnia 2022, wręczono po raz pierwszy w historii odznaczenie „Gloria Artis” człowiekowi morza. Otrzymał je kpt. ż.w. i kmdr Józef Franciszek Wójcik, autor kilkunastu książek i prezes gdańskiego oddziału SPP.

W swojej mowie podkreślił, że z Uniwersytetem Morskim był związany przez 25 lat, w tym przez 18 lat jako wykładowca. W tym czasie przez 7 lat pracował na statkach szkolnych, 4 lata na słynnym „Darze Młodzieży”.

Na zdjęciu (od prawej): kpt. Józef Franciszek Wójcik, prof. dr hab. Sylwia Mrozowska – prorektor ds. współpracy i rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, senator RP Sławomir Rybicki, posłowie na sejm RP – Barbara Nowacka oraz Tadeusz Aziewicz i inni znakomici goście.

Fotografie Cezarego Spigarskiego

Dziesiąty tom wierszy w czterdziestolecie pracy twórczej Zdzisława Drzewieckiego

Ukazała się dziesiąta książka poetycka Zdzisława Drzewieckiego Czterdzieści cztery sytuacje intymne z wojną w tle (Wydawnictwo Jasne, Pruszcz Gdański 2022).

Książkę można kupić tutaj>>

Zdzisław Drzewiecki urodził się w Strzelcach Opolskich w 1959 roku. Ukończył Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Słupsku na kierunku filologia polska. Od ponad 35 lat mieszka i pracuje w Białym Borze w województwie zachodniopomorskim. Poeta, animator kultury. Wieloletni członek, a od 2019 roku skarbnik SPP Oddział w Gdańsku.

Laureat wielu uznanych ogólnopolskich konkursów literackich. Swoje utwory publikował w takich periodykach literackich, jak „Poezja”, „Nowy Wyraz”, „Tygodnik Kulturalny”, „Regiony”, „Okolice Poetów”, „Migotania i Przejaśnienia” oraz w wielu antologiach poetyckich. Odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Zbiór wierszy Czterdzieści cztery… jest dziesiątą indywidualną książką poetycką w dorobku autora.

Jubileusz 70. urodzin Aleksandra Jurewicza

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku zaprasza na jubileusz 70. urodzin Aleksandra Jurewicza, który odbędzie się 18 listopada o godzinie 17.30 w Filii Gdańskiej, ul Mariacka 42. Będzie to zarazem promocja najnowszej książki poetyckiej tego znanego i nagradzanego gdańskiego poety i prozaika – Wierszy prawie wszystkich.

Rozmowę z jubilatem poprowadzi Gabriela Pewińska, dziennikarka „Zawsze Pomorze”, które objęło patronat medialny nad uroczystością. Wiersze Aleksandra Jurewicza przeczyta zebranym gościom Krzysztof Matuszewski, aktor Teatru Wybrzeże.

Wybór wierszy Aleksandra Jurewicza Wiersze prawie wszystkie to wielki fresk szkicowany wrażliwością i czułością, okruchami rzeczy ważnych i nieważnych, politycznych i prywatnych. To twórczość żywa i aktualna. Zwłaszcza dzisiaj.

Piotr Kępiński

Aleksander Jurewicz – ur. 18 listopada 1952 w Lidzie na Białorusi. Poeta, prozaik i eseista. Autor tomów wierszy: Sen, który na pewno nie był miłością (1974, arkusz poetycki), Po drugiej stronie (1977), Nie strzelajcie do Beatlesów (1983), Jak gołębie gnane burzą (1990), Dopóki jeszcze… i inne wiersze (1991) oraz książek prozatorskich: W środku nocy (1980), Lida (1990), Pan Bóg nie słyszy głuchych (1995), Życie i liryka (1998), Prawdziwa ballada o miłości (2002), Popiół i wiatr (2005), Dzień przed końcem świata (2008), Samotnia (2019). Laureat nagród: Nagroda Czesława Miłosza (za „Lidę”), Nagroda Fundacji Marii i Jerzego Kuncewiczów, Nagroda Pro Libro Legendo, Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury, Pomorska Nagroda Artystyczna oraz Pomorska Nagroda Literacka za Całokształt Pracy Twórczej. Nominowany do Nagrody Literackiej Nike. Mieszka w Gdańsku.

*

Dwa razy Szalom bonjour Odessa

Zapraszamy na spotkania autorskie z Aleksandrą Majdzińską poświęcone jej najnowszej książce Szalom bonjour Odessa (Wydawnictwo Marpress, Gdańsk 2022):

• 17 listopada, godz. 18.00 – Wojewódzka i Miejska Biblioteka Wojewódzka, Filia Naukowa, ul. Obrońców Wybrzeża 2, Gdańsk
• 23 listopada, godz. 18.00 – Nadbałtyckie Centrum Kultury, Ratusz Staromiejski, ul. Korzenna 33/35, Gdańsk

Miasto z marzeń, stepowego pyłu i morskiej bryzy. Miasto handlu i sztuki. Ukraińskie, rosyjskie, żydowskie, francuskie, włoskie – swoje własne, odeskie.

W poszukiwaniu tropów po nieżyjącym ojcu narratorka prowadzi nas przez ulice i historię Odessy. Wędrujemy z nią od ociekających złotem plaż i cerkwi po katakumby, które latami były królestwem półświatka. Przytacza dowcipy, ogłoszenia z lokalnych gazet i rozmowy z odesytami i odesytkami. Wydeptuje swoje trasy na rynkach, w urzędach, na cmentarzach, w kościelnych archiwach.

W efekcie powstał portret Odessy, jaka istniała, zanim przez miasto kolejny raz przetoczyła się historia i zmieniła jego oblicze.

Aleksandra Majdzińska pochodzi z małej miejscowości Stara Dąbrowa. Pisarka, scenarzystka, tłumaczka, wieloletnia nauczycielka polonijna na Wschodzie. Za scenariusz do filmu Mleczny brat w reżyserii Vahrama Mkhitaryana zdobyła nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Złota Morela w Erywaniu i została nominowana do Nagrody Polskiego Kina Niezależnego im. Jana Machulskiego. Debiutowała w 2019 roku zbiorem Morkut i inne opowiadania.

*

Spotkanie gdańskiego oddziału SPP

Zapraszamy do wzięcia udziału w spotkaniu Członków i Sympatyków SPP Oddział Gdańsk, które odbędzie się w sobotę 8 października o godz. 16.00 w Ratuszu Staromiejskim w Gdańsku, ul. Korzenna 33/35.

W programie prezentacje nowych książek: Ślepej kuchni Moniki Milewskiej oraz Cząstki z pamiętnika Józefa Franciszka Wójcika, rozmowy, czytanie własnych utworów oraz poczęstunek.

*

Odeszła Teresa Ferenc

Ze smutkiem zawiadamiamy, że 1 sierpnia odeszła do wieczności nasza Koleżanka, wybitna poetka Teresa Ferenc.

Pogrzeb odbędzie się w najbliższy piątek (5 sierpnia) na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie o godzinie 13. Msza święta za spokój Jej duszy zostanie odprawiona w kościele Zesłania Ducha Świętego przy ul. Kujawskiej 50/52 w sopockiej dzielnicy Brodwino, tego samego dnia o godzinie 12.

Wspomnienie

Jej poezja żyła i rozwijała się przede wszystkim pod znakiem domu. W pewnym sensie poezja była Jej domem, a dom – poezją. Tu gościła swoich przyjaciół, wspominała umarłych, prowadziła nie tylko poetyckie rozmowy z mężem, z córkami… Być może działo się tak dlatego, iż już w dzieciństwie przyszło Jej doświadczyć jego utraty. Niemcy w czasie pacyfikacji wsi Sochy spalili rodzinną zagrodę, zamordowali ojca i matkę. Na długo samotność stała się Jej udziałem. Można się domyślać, że i z tego powodu z taką czułością i czujnością chroniła to, co potem z mężem i z córkami zdołała stworzyć. Dane mi było odwiedzać ich mieszkanie w bloku na sopockim Brodwinie; mieszkanie wypełnione książkami, zdjęciami i pamiątkami po bliskich im osobach, obrazami poznanych artystów i malarskimi pracami Teresy Ferenc. Bo warto wspomnieć, że i Ona dysponowała plastyczną wrażliwością i talentem, i na rozmaity sposób dawała temu wyraz. Dobrze się czułem wśród nich i z nimi. Zostały mi poetyckie tomiki z pięknymi dedykacjami. Będę do nich wracał.

Kazimierz Nowosielski

*

Wodowanie Cząstek z pamiętnika Józefa Franciszka Wójcika

Zachęcamy do obejrzenia relacji filmowej ze spotkania promującego najnowszą książkę Józefa Franciszka Wójcika. Wydarzenie odbyło się w czerwcu na pokładzie Daru Pomorza w Gdyni. Przyciągnęło tłumnie miłośników twórczości literackiej autora, a także osoby ceniące jego aktywność zawodową i publiczną.

*

Gloria Artis dla Aleksandra Jurewicza

15 lipca rozpoczął się Plener Literacki w Gdyni. Podczas uroczystości otwarcia wręczono srebrne odznaczenie Gloria Artis Aleksandrowi Jurewiczowi, wybitnemu prozaikowi i poecie, członkowi SPP Oddział Gdańsk.

Członkowie i zarząd gdańskiego oddziału SPP dołączają się do gratulacji!

*

Czternasty świst trapowy dla autora-kapitana

We wtorek 21 czerwca o godzinie 17.30, na pokładzie Daru Pomorza w Gdyni, odbędzie się wodowanie czternastej książki Józefa Franciszka Wójcika Cząstki z pamiętnika. Autor jest komandorem marynarki wojennej oraz kapitanem żeglugi wielkiej, pełni także funkcję prezesa gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Laudatorem wspomnień autora z pobytu w Marynarce Wojennej będzie adm. Czesław Dyrcz. Laudację dotyczącą pobytu autora, jako wykładowcy, w Wyższej Szkole Morskiej (obecnie Uniwersytet Morski w Gdyni), a także rejsów na statkach szkolnych i pływania pod obcymi banderami wygłosi kpt. ż.w. dr Andrzej Królikowski. Walory literackie książki i twórczości autora – jako pisarza i dziennikarza – poruszą laudatorzy: prof. Tadeusz Linkner i prof. Kazimierz Nowosielski. Matką chrzestną podczas wodowania będzie młoda pisarka z Ukrainy, Marija Kamenska.

Honorowy patronat nad uroczystością objęli: Stowarzyszenie Kapitanów Żeglugi Wielkiej, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Uniwersytet Morski w Gdyni, Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni, Prezydent Miasta Gdyni Wojciech Szczurek.

Prowadzenie spotkania – Andrzej Dąbrowski, przerywniki muzyczne – SoloBand.

*

Promocja zbioru szkiców Stanisława Fleszarowa-Muskat i jej współcześni

Zarząd Fundacji im. Stanisławy Fleszarowej-Muskat zaprasza na promocję książki Stanisława Fleszarowa-Muskat i jej współcześni (Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot 2022). Zgromadzono w niej teksty wygłoszone na dwudniowej sesji zorganizowanej z okazji stulecia urodzin oraz trzydziestolecia śmierci pisarki.

Uroczystość odbędzie się 30 maja w Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku (ul. Korzenna 33/35). Początek o godz. 18.00.

Książka pod red. Artura Nowaczewskiego i Janusza Mosakowskiego zawiera 20 artykułów zagłębiających się w powojenne życie artystyczne Wybrzeża. Autorami są niejednokrotnie nie tylko badacze, ale i świadkowie, uczestnicy opisywanych zdarzeń, znajomi bohaterów książki. Ta perspektywa pozwala podejść do tematu zarówno kompetentnie, ze znajomością tematu, jak i emocjami, barwami wydobytymi z ciągle żywych wspomnień. Pretekstem do snucia rozważań i opowieści o Trójmieście czasów PRL-u była postać Stanisławy Fleszarowej-Muskat, najpopularniejszej pisarki tamtej epoki, ale bohaterów tej książki jest wielu – pisarze, malarze, muzycy, przedstawiciele wielu aktywnych twórczo środowisk.

*

Czy jedzenie można połączyć z ideologią?

– okazuje się, że tak! Opowie o tym Monika Milewska podczas spotkania poświęconego jej najnowszej książce Ślepa kuchnia podczas Oliwskiego Święta Książki. Zapraszamy 24 kwietnia do Oliwskiego Ratusza Kultury, początek o godzinie 16.

Po spotkaniu autorskim odbędzie się „Błyskawiczny konkurs literacki A4” (godzina 18).

Zapraszamy!

*

Nagroda specjalna i pięć stypendiów

W ubiegły piątek, 8 kwietnia 2022 roku odbyła się w Ratuszu Staromiejskim w Gdańsku uroczystość wręczenia nagród specjalnych oraz stypendiów dla twórców kultury. Wyróżnienia z rąk marszałka województwa pomorskiego, Mieczysława Struka otrzymało aż sześciu autorów ze Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Fot. Pomorskie.eu

Nagrodę specjalną z rąk marszałka otrzymał nasz kolega i członek zarządu gdańskiego oddziału SPP – Zdzisław Drzewiecki z powodu czterdziestolecia pracy twórczej. Laureat jest poetą, animatorem kultury i pedagogiem. Debiutował na łamach pierwszego numeru studenckiego (powielanego) pisma „Elipsa” w 1981 roku i „Zbliżeń”. Autor siedmiu indywidualnych książek poetyckich. Laureat blisko 300 konkursów literackich (m.in. dwukrotnie Czerwonej Róży w Gdańsku). Także dwukrotnie (2018 i 2021) jego książki zajęły drugie miejsce na Kościerskich Targach Książki Kaszubskiej i Pomorskiej „Costerina”. Absolwent Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Słupsku (obecnie Akademia Pomorska w Słupsku) na kierunku filologia polska.

Fot. Pomorskie.eu

Stypendia Marszałka Województwa Pomorskiego dla Twórców Kultury na rok 2022 otrzymali:

• Monika Milewska – na napisanie słuchowiska Nowenna
• Andrzej Dudziński – na realizację projektu Zapomniani sąsiedzi. Lekcja historii
• Stanisław Janke – na napisanie powieści w regionalnym języku kaszubskim Bënë buten (tytuł to gra słów oznaczająca po polsku „wewnątrz na zewnątrz”)
• Adam Majewski – na napisanie książki „Danser sur un volcan”. Kolonie, protektoraty i miejsca porzucone
• Roman Warszewski – na projekt pod nazwą Podróż przez spaloną ziemię, czyli terytorium Apaczów

Gratulujemy laureatom!

*

Muzeum Narodowe w Gdańsku, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Gdańsku oraz Fundacja Kultury Zbliżenia zapraszają na premierę książki Mieczysława Abramowicza Teatr żydowski w Gdańsku 1876‒1968, która odbędzie się 17 marca (II dzień święta Purim) o godzinie 17.00 w Nowej Synagodze przy ulicy Partyzantów 7 w Gdańsku.

W niniejszej publikacji, będącej rozszerzoną wersją pracy doktorskiej, Mieczysław Abramowicz szczegółowo omawia dzieje teatru żydowskiego w Gdańsku na przestrzeni XIX i XX wieku: począwszy od pierwszych występów Nathana Schwarza w 1876 roku, poprzez działalność stałego Teatru Żydowskiego w latach 30. XX wieku, aż po występy teatru Idy Kamińskiej po drugiej wojnie światowej. Wzbogacona licznymi, dotychczas nigdzie niepublikowanymi ilustracjami książka przywołuje miejsca, w których występowali aktorzy, i przybliża biogramy związanych z teatrem żydowskim artystów.

Z autorem rozmawiały będą prof. Małgorzata Jarmułowicz oraz dr Katarzyna Kręglewska. Podczas spotkania fragmenty książki przeczyta aktor Teatru Wybrzeże – Jacek Labijak. Wydarzenie uświetni koncert akordeonowy w wykonaniu Pawła Zagańczyka.

Mieczysław Abramowicz ‒ wieloletni pracownik Działu Teatralnego Muzeum Narodowego w Gdańsku, badacz dziejów Żydów gdańskich, autor wielu prac naukowych i publicystycznych na ten temat.

Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny. W trakcie spotkania będzie możliwość zakupu książki.

Wstęp bezpłatny

*

26 02 2022  odbędzie się  cykl spotkań z poezją  w Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko -Pomorskiej w Wejherowie z naszą pisarką, Bożeną Ptak.  „Lęki nieoswojone”  będzie prowadził  Tadeusz Buraczewski. Szczegóły zobacz:  plakat a2 Bożena Ptak

*

Spotkanie autorskie z Jackiem Hugo-Baderem. Wokół książki Szamańska choroba

Mamy przyjemność zaprosić Państwa na spotkanie autorskie z Jackiem Hugo-Baderem – wybitnym pisarzem i reporterem – które odbędzie się 19 stycznia 2022 r. na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Wita Stwosza 55, w auli 1.43. Początek o godzinie 18.

Spotkanie poprowadzi Adam Majewski. Będzie rozmawiał z Jackiem Hugo-Baderem o jego ostatniej książce (Szamańska choroba), a także o Ałtaju, Tuwie, Chakasji i Buriacji (autonomicznych podmiotach w składzie Federacji Rosyjskiej), które zostały przedstawione na jej stronicach.

Wstęp wolny, ale wymagana jest rejestracja (LINK DO REJESTRACJI).

Wydarzenie jest objęte patronatem gdańskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

2021

*

Najlepsze życzenia świąteczne!

*

11 września 2021 odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział Gdańsk.

Wybrano nowy Zarząd Oddziału: prezes – Józef Franciszek Wójcik, wiceprezes – Paweł Baranowski, skarbnik – Zdzisław Drzewiecki, sekretarz – Adam Majewski, członek zarządu – Tadeusz Dąbrowski.

Komisja Rewizyjna: Bogusław Żyłko, Bogdan Gorczyca.

Sąd Koleżeński: Edmund Szczesiak, Barbara Szczepuła.

Wybrano też sześciu delegatów na Zjazd do Warszawy.

*

26 czerwca w SPP Gdańsk odbyło się spotkanie integracyjne na łonie przyrody – taki festyn świętojański SPP.    Były omawiane sprawy Oddziału, dyskusja o statusie artysty zawodowego oraz o projekcie ustawy o świadczeniach emerytalnych dla twórców kultury. Powitaliśmy dwóch naszych nowych członków: Andrzeja Dudzińskiego i Adama Majewskiego, którzy podzielili się z nami swymi osiągnięciami i planami na przyszłość. Dwie osoby czytały wiersze ze swych nowo wydawanych tomików. Nie zapomnieliśmy też o jubileuszach naszych członków – dzwoniliśmy do prof. Ewy Nawrockiej, która była nieobecna z obowiązku przyjmowania gości w dniu urodzin, a do naszego seniora prof. Zenona Ciesielskiego napisaliśmy życzenia z podpisami uczestników festynu. Wstępnie zostało ustalone, że wybory Oddziału odbędą się po wakacjach we wrześniu. Spotkanie rozpoczęło się o godz. jedenastej, a ostatnie 5 osób wyjechało około osiemnastej.

Więcej zdjęć»

*

Żegnaj Jurku!

Odszedł Jerzy Limon. Wybitna postać gdańskiej kultury i nauki. Profesor Uniwersytetu Gdańskiego, twórca i dyrektor Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, pisarz i tłumacz, wieloletni członek SPP, ale także członek-korespondent PAN i PAU, odznaczony srebrnym medalem Gloria Artis, ale także Orderem Imperium Brytyjskiego w stopniu oficera.

Jego rodzina pochodziła z Wilna, on sam urodził się w Malborku, wychował w Sopocie, pracował w Gdańsku, a mieszkał w Gdyni, gdzie ze swą żoną Justyną stworzyli wyjątkowy dom. Bardzo związany z Wybrzeżem i Pomorzem, choć mieszkał w różnych krajach i wszędzie przyjmowany był za swego. Jego dorobek jest ogromny, choć był przede wszystkim wielkim wizjonerem, potrafiącym porwać za sobą własnych studentów, artystów, intelektualistów, biznesmenów, polityków, również z Wielkiej Brytanii czy USA. Wszyscy oni byli w pewnym momencie niezbędni, by doprowadzić do finału dzieło budowy Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Kiedy na początku lat 90’ zakładaliśmy wspólnie Fundację Theatrum Gedanense, planowaliśmy, że będzie to niewielki drewniany budynek – replika autentycznej XVII-wiecznej Szkoły Fechtunku, gdzie jeszcze za życia Szekspira grywali angielscy komedianci. W dwadzieścia lat później (2014), premier Donald Tusk otwierał nowoczesny budynek, ze schowaną we wnętrzu sceną elżbietańską, wielofunkcyjny, przyciągający niesamowitą bryłą i architekturą (projektu Renato Rizziego). Odbywają się tu sierpniowe Festiwale Szekspirowskie, spektakle impresaryjne, koncerty, prowadzona jest z wielkim sukcesem działalność edukacyjna.

A przecież przez wszystkie te lata, Jerzy pracował także na Uniwersytecie Gdańskim (był jednym z najmłodszych profesorów zwyczajnych w dziejach uczelni), wizytował też liczne uczelnie anglosaskie. Wydawał tam swoje renomowane książki naukowe, poświęcone dramaturgii i teatrowi epoki elżbietańskiej i jakobińskiej, które przyniosły mu wielkie uznanie światowej szekspirologii i związane z tym propozycje atrakcyjnych katedr w Ameryce. Kolejne książki powstawały już w Gdańsku, do którego zawsze z utęsknieniem wracał i którego nigdy naprawdę nie opuścił. W większości dotyczyły teorii widowisk i wszystkie wydało gdańskie słowo/obraz: Między niebem a sceną. Przestrzeń i czas w teatrze, Trzy teatry: scena, telewizja, radio, Piąty wymiar teatru, Obroty przestrzeni. Teatr telewizji. Próba ujęcia teoretycznego, Brzmienia czasu. O aktorstwie i mowie scenicznej.  Wynikiem tych zainteresowań było również stworzenie Zakładu Badań nad Sztukami Scenicznymi i nowego w skali kraju kierunki studiów – Zarządzania Instytucją Artystyczną.

Jednak przynajmniej równie ważna była dla Jurka proza artystyczna i właśnie o jego powieści chciałbym się szczególnie upomnieć. Miałem zaszczyt (w 1998 roku) być wydawcą Wieloryba. Wypisów źródłowych, a Ludwika, moja żona redagowała tę ogromną, multikulturową i mulitigatunkową powieść-mistyfikację, która do dzisiaj czeka na należne jej uznanie (zachwycał się nią Tadeusz Różewicz). Ale była też debiutancka Münchhauseniada  (1980), przewrotna Kaszubska Madonna (1991), Koncert Wielkiej Niedźwiedzicy (1999), Młot na poetów albo Kronika ściętych głów (2014). Były też przekłady, od których zaczęła się nasza przyjaźń i współpraca. Dokonywane wspólnie (Szekspir, MIddleton, Massinger), a później już samodzielnie (m.in. dramaty Toma Stopparda, w tym Zakochany Szekspir). Ogromny dorobek, zwłaszcza w przypadku autora, który pisaniem może się zajmować tylko w środku nocy.

Wybitne postaci kultury (zresztą nie tylko) mierzy się siłą wizji (inspiracji), albo wartością dokonań. Rzadko jedno przechodzi w drugie w sposób tak oczywisty, jak w przypadku profesora Jerzego Limona. Ale tym większe poczucie braku, osamotnienia, tym większe poczucie niespełnienia kolejnych projektów, rozpoczętych książek, wieloletnich przyjaźni. Gdańsk będzie pamiętał o Jurku, gdyż zrobił dla Gdańska wiele dobrego. Ale to samo może o sobie powiedzieć wiele osób, z którymi zetknął się w swoim intensywnym życiu. Bo, poza wszystkim, Jurek miał wiele walorów osobistych, rodzaj charyzmy, jednającej mu i artystów i książąt.

No cóż, sam był księciem na swoim Teatrze, więc jako arystokratę ducha pożegnam go słowami Horacego:

Pękło cne serce. — Dobranoc, mój Książę!

 Niechaj ci do snu nucą chóry niebian!

Wspomnienia:                                                       Władysław Zawistowski

*

*

20.12.2020

Przede wszystkim Zdrowych i pełnych nadziei Świąt Bożego Narodzenia. Niech w Nowym Roku 2021 wreszcie zakończą się utrudnienia z pandemią i niech będzie lepszy niż poprzedni, Koleżankom i Kolegom z SPP Oddziału Gdańsk życzy,

Józef Franciszek Wójcik

*

9.12.2020r. Rodzina, Przyjaciele, Znajomi pożegnali na cmentarzu na gdańskim Srebrzysku Śp. Aleksandrę Jurewiczową, żonę poety, prozaika, naszego Kolegi z Gdańskiego Oddziału SPP. Łączymy się z pogrążonym w smutku Aleksandrem Jurewiczem oraz Rodziną.

Przyjaciele z GO Stowarzyszenia Pisarzy Polskich

Z głębokim smutkiem zawiadamiamy, że 18 maja zmarł w wieku 93 lat Zbigniew Szymański – członek SPP, a od wczesnych lat pięćdziesiątych członek ZLP. Pogrzeb odbędzie się w czwartek 21 maja na cmentarzu komunalnym w Pierwoszynie{Kosakowo} o 11.30. Wcześniej bo o 9.30 msza św. w Kościele Najświętszego Serca Jezusowego. Od 11.00 będzie można pomodlić się nad trumną w kaplicy cmentarnej. Nasz Kolega, czując koniec swych dni przesłał nam pożegnalny wiersz:

Nie wyrywaj ziół na moim grobie
I trawy Miła nie rwij: bo to miłe,
Jak w zieleni cała mogiła –
I w wietrze szeleści do snu.

A gdy kwiaty przyniesiesz polne,
To niech będą żółte i liliowe.
I przywitaj mnie jednym słowem.
Będę wiedział, że jesteś obok.

I nie klękaj u mojego grobu.
Postój Miła i połóż kwiaty,
A jak śnieg będzie,
Nie odgarniaj śniegu.

Widzę schylasz się i świece palisz.
I przypomnij gdzieśmy się spotkali.

Teraz jestem w wietrze i chmurze,
Ptaki srebrne lecą po lazurze…

Jestem z Tobą chociaż mnie nie widzisz,
Kiedy ścieżką wąską do mnie idziesz.

Nie wyrywaj ziół na moim grobie.
Niech rosną.
A liście jesienne niech leżą,
Bo tak miękko szeleszczą do snu.

23 kwiecień

Szanowni Państwo, Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich 2020.

Nie moje słowa, ale to chcę wyrazić:

„Bardziej niż kiedykolwiek, w czasach, gdy większość szkół na całym świecie jest zamknięta, a ludzie pozostają zamknięci w domach, moc książek powinna być wykorzystywana do walki z izolacją, wzmacniania więzi między ludźmi, poszerzania horyzontów, stymulowania naszych umysłów i kreatywności. Czytając i obchodząc Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich 2020 możemy otworzyć się na innych pomimo dystansu i podróżować dzięki wyobraźni. UNESCO będzie dzielić się cytatami, wierszami i wiadomościami, aby symbolizować potęgę książek i zachęcać do czytania w jak największym stopniu. Tworząc poczucie wspólnoty poprzez wspólne odczyty i wspólną wiedzę, czytelnicy na całym świecie mogą się łączyć i wzajemnie pomagać w ograniczaniu samotności związanej z kwarantanną. W takich okolicznościach zapraszamy uczniów, nauczycieli, czytelników z całego świata, a także branżę książkową i biblioteki do wyrażenia zamiłowania do czytania. Zachęcamy do dzielenia się informacjami z innymi poprzez Facebooku #StayAtHome i #WorldBookDay.”

SPP Oddział Gdańsk spełnił te oczekiwania. Na naszej stronie internetowej : sppgdansk w folderze „,Nasze książki w PDF” jest już opublikowanych ponad trzydzieści książek do pobrania. Dzięki współpracy z portalem „Głos Gdyni”  wszystkie te książki są  następnie publikowane  na ich portalu w „Bibliotece Kwarantanna” . Nie wiem ile osób wchodziło na stronę SPP, bo nie jest tam zainstalowany licznik odwiedzin, ale na „Bibliotece Kwarantanna” na tą chwilę jest już 40.382 wejść na wszystkie książki . Tak więc prawdopodobnie ( strona SPP chyba nie jest tak popularna jak Głos Gdyni) może to mimo wszystko być około 50 tysięcy odwiedzin, a może znacznie więcej !!! Zapraszam na spotkanie z książką na w/w portale i zachęcam do współpracy. Cieszę się, że na nasze portale przysyłają swoje dzieła do publikacji twórcy ze Śląska i z Podkarpacia.

J. F. Wójcik

30 marzec 2020

Książka pozwoli przetrwać czas korona wirusa

Siedzimy w domu, więc sięgnijmy po książkę. To tak łatwo i bezpiecznie  zrobić przez Internet. Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Gdańsk  na stronie sppgdansk  zamieścił folder – Nasze książki w PDF – w którym publikuje twórczość  pomorskich pisarzy (ale nie tylko) do  nieodpłatnego pobrania. W tych dniach rygorów związanych z pandemią wystarczy kliknąć  w folderze Nasze książki w PDF na niebieski tytuł-link, by bez wychodzenia z domu mieć ciekawą książkę wielu autorów. Niech dobra lektura pomoże Wam przetrwać ten trudny czas.

Z poważaniem, Józef Franciszek Wójcik – prezes SPP Gdańsk

2019

*

16-go grudnia o godz 18.00 w Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku odbędzie się uroczystość poświęcona 30-leciu SPP pod hasłem – Kultura nas łączy.

Tej idei hołdowali nasi twórcy, by w czasach rozbiorów podtrzymywać naszą świadomość narodową, a w czasie wojennych zmagań podtrzymywać ducha. Na wszystkich zakrętach historycznych właśnie twórcy kultury byli tą awangardą w głoszeniu przemian, której władze nie mogły okiełzać. Kultura łączyła społeczeństwo bez względu na przynależność polityczną i wyznawaną religię. Jest dobrem narodowym wszystkich Polaków. W Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich w Gdańsku tym zasadom hołdujemy, niezależnie od preferencji politycznej czy religijnej i dlatego na tą uroczystość zapraszamy polityków różnych opcji, hierarchów różnych religii, wierzących i niewierzących. Zapraszamy władze Trójmiasta, ludzi nauki, media i wszystkich tych, którym dobro kultury leży na sercu.

*

17-go września o godz 17. 00 na Darze Pomorza w Gdyni będzie wodowanie książki Józefa Franciszka Wójcika „Argentyna” (wodowanie to taka pierwsza promocja, która przysługuje dla autora, człowieka morza, bądź traktuje o tematyce morskiej).  W tym przypadku oba warunki są spełnione, więc będzie wodowanie zgodne z ceremoniałem morskim. Serdecznie zapraszam, kpt. ż. w., prezes SPP Gdańsk, J.F. Wójcik.

*

Miło mi poinformować, że książka naszego kolegi Janusza Piotra Kowalkowskiego „Mała Biblia Trzeciego Tysiąclecia” została zgłoszona przez The Chancellery of the Royal Academy of Literature in Krakow do Nagrody Nobla.  Okładka książki i krótki opis w folderze  Publikacje.

Cytat z opisu książki zamieszczony w Publikacjach – „Jej jednolitość myśli skłania do stwierdzenia, że staje się określonym wyznacznikiem świata nauki do promowania i naśladowania ogólnie rozumianego dobra na podstawie określonej , znanej i przyjętej przez większość społeczeństw wiedzy oraz etyki. Mała Biblia Trzeciego Tysiąclecia stawia pytanie WIERZYĆ CZY WIEDZIEĆ?”

*

4.04.2019. Z głębokim oburzeniem i ze zgrozą odbieram barbarzyństwo publicznego palenia książek przed gdańskim kościołem zorganizowane przez ks. Rafała Jarosiewicza. Jest to po prostu upiorna teologia powielająca największe barbarzyństwo w Europie z 1933 r. czyli niszczenia literatury uznanej za „nieprawomyślną” przez nazistów. To przykre, że wśród spalonych książek była też książka  naszego kolegi  Jana Niżnikiewicza „Tajemnice starodawnej magii i medycyny”. Jestem przekonany, że w imieniu naszego Oddziału mogę śmiało powiedzieć: „Kolego Janie, murem stoimy przy Tobie i tak jak Ty równie mocno jesteśmy tym faktem oburzeni”!

Prezes SPP Gdańsk Józef Franciszek Wójcik

*

7.o2 2019. Nasz kolega, Tadeusz Dąbrowski, stypendystą szwajcarskiej fundacji Landis & Gyr

Autor siedmiu tomów wierszy (ostatnio Środek wyrazu) oraz powieści Bezbronna kreska otrzymał prestiżowe stypendium twórcze w Szwajcarii. Poeta spędzi pół roku w mieście Zug, pracując nad kolejną książką poetycką, zbiorem esejów i innymi projektami. Celem Fundacji Landis & Gyr, utworzonej przez wielki koncern energetyczny o tej samej nazwie, jest wspieranie artystów, pisarzy i tłumaczy z różnych części świata.

Wiersze Tadeusza Dąbrowskiego tłumaczone były na ponad dwadzieścia języków. W Niemczech ukazały się dotąd dwa jego tomy: Schwarzes Quadrat auf schwarzem Grund (Luxbooks 2010) oraz Die Bäume spielen Wald (Hanser 2014). Publikował m.in. w Frankfurter Allgemeine Zeitung i Neue Zürcher Zeitung. W marcu, nakładem wydawnictwa Schöffling, ukaże się po niemiecku powieść Dąbrowskiego pt. Eine Liebe in New York (tłum. Renate Schmidgall).

*

16 styczeń  Szanowne Koleżanki i Koledzy

Program uroczystości pogrzebowych Prezydenta Pawła Adamowicza jest już ogłoszony. Przemarsz w piątek z Centrum Solidarności do Bazyliki Mariackiej o godz. 17 –tej wyklucza, by w tym czasie było nasze zebranie. Zebranie odwołuję! Termin naszego spotkania przesuwam o dwa tygodnie, t/j na 1 lutego godz. 17.00 ( sala dla nas w NCK będzie dostępna i już to zaklepałem). O naszym udziale w uroczystościach pogrzebowych w szczegółach jeszcze poinformuję, bo nasz udział będzie też w imieniu ogólnopolskim Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

1. F . Wójcik, prezes Oddziału Gdańsk

*

15.01. Szanowne Koleżanki i Koledzy

Już jutro w Dzienniku Bałtyckim będzie nekrolog zamieszczony w imieniu SPP Gdańsk. Pogrzeb Prezydenta Pawła Adamowicza w sobotę, a nasze walne zebranie w wyznaczonym terminie na piątek 18 stycznia godz. 17.00 bez zmian. Anonsowane wcześniej tematy nadal są aktualne, choć oczywiście w tej przykrej sytuacji ważnym tematem będzie nasz udział w uroczystościach pogrzebowych. Proszę o dużą frekwencję

1. F . Wójcik, prezes Oddziału Gdańsk

*

14.01.2019  Szanowne Koleżanki i Koledzy, z bólem przyjmujemy śmierć Prezydenta Pawła Adamowicza. Jestem przekonany, że wielu z Was miało z Prezydentem Gdańska bezpośredni kontakt i bardzo przyjazne relacje. W imieniu naszego Oddziału przesyłamy do mediów następujący nekrolog:

Z głębokim żalem żegnamy
ŚP. Prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza, Człowieka otwartego, który wielce przysłużył się pomorskiej i polskiej literaturze i kulturze. Rodzinie, Przyjaciołom, Współpracownikom szczere wyrazy współczucia składa

Gdański Oddział Stowarzyszenia Pisarzy Polskich

Dziś jeszcze nie wiemy, kiedy odbędzie się pogrzeb, więc trudno jednoznacznie zdecydować, co z naszym zaplanowanym zebraniem Oddziału w dn. 18 stycznia. Po ustaleniach uroczystości pogrzebowych natychmiast się do tego odniosę i wyślę informację do Was mailem oraz informację zamieszczę na naszej stronie internetowej. Na pewno w imieniu naszego Oddziału złożymy wiązankę kwiatów i będziemy uczestniczyć w pogrzebie i to jest najważniejsze! W tej sytuacji poinformuję również Zarząd Główny SPP, by moja i Bożeny Ptak nieobecność na posiedzeniu ZG w dn. 19.01 została usprawiedliwiona, gdyby pogrzeb był w tym czasie. Do ZG SPP w Warszawie wysyłam następującego maila:

Gdy pogrzeb Prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza zostanie wyznaczony na dz. 19 listopada proszę o usprawiedliwienie mojej nieobecności i Bożeny Ptak podczas zebrania ZG SPP w Warszawie,

                                   z  poważaniem, prezes SPP Gdańsk, J.F. Wójcik

*

29.06. 2018 r. w Filii Wojewódzkiej Biblioteki na  ul. Mariackiej  – będzie prezentacja książki Kazimierza Sopucha „Dziennik pokładowy. Lata osiemdziesiąte” oraz najnowszy tomik wierszy pt. „MGŁA”. Autor serdecznie zaprasza wszystkich Członków SPP w Gdańsku.

*

W czwartek, 10 maja 2018 r. , o godzinie 17.30, zapraszamy serdecznie na spotkanie z Moniką Milewską i jej najnowszą powieścią „Latawiec z betonu”.

Więcej informacji: http://www.wbpg.org.pl/aktualnosc/latawiec-z-betonu-moniki-milewskiej

Filia Gdańska WiMBP, ul. Mariacka 42, Gdańsk-Śródmieście, tel. 58 301 03 62, filia_gdanska@wbpg.org.pl

*

W środę 17 kwietnia godz. 18.00  w NCK spotkanie autorskie z Moniką Milewską. Kliknij w obraz, by odczytać treść zaproszenia.

*

12 kwietnia godz.18.00  w NCK spotkanie

z Kazimierze Nowosielskim

Serdecznie zapraszamy.

*

Niech nadchodzące Święta Wielkiej Nocy obudzą uśpione marzenia, a świąteczny czas niech będzie pełen radości, miłości i ciepła domowego ogniska.

                      JFW i Zarząd SPP Oddział Gdańsk

*

Serdecznie zapraszamy na promocję książek Zbigniewa Żakiewicza. Szczegóły – kliknij w obraz dla powiększenia.

*

 

Z radością informuję, że ostatnia książka naszej koleżanki Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel  „Florka – zapiski ryjówki” dostała nominację w konkursie na Najlepszą

Książkę Dziecięcą 2017 r.  To spore wyróżnienie, bo w tej kategorii wiekowej z polskich i zagranicznych publikacji wybrano tylko 5 książek. Teraz wszystko zależy od głosowania. Można głosować codziennie do 1 marca, do czego serdecznie zapraszam. 

*

W czwartek, 22.02 godz. 17.00, w Słupsku odbędzie się prezentacja tomiku poezji naszego kolegi Zdzisława Drzewieckiego pt. „W bielszą stronę dni”. Organizatorzy: Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Instytut Polonistyki Akademii Pomorskiej, Fundacja PRODIRE, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Gdańsk.

*

Nasze najbliższe spotkanie  Oddziału odbędzie się 20.01.2018 w NCK o godz. 14.30. Zostanie omówionych wiele ważnych spraw SPP oraz będzie to też nasze spotkanie opłatkowe.

*

*

Szanowne Koleżanki i Koledzy. Do końca listopada można jeszcze składać wnioski o stypendium dla twórców kultury do Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego na 2018 r. Te procedury są Wam znane i to tylko gwoli przypomnienia. Do naszego zebrania pozostało pięć dni, więc do rozważenia na ten czas przesyłam jeszcze kilka kwestii: 1.) Możemy uzyskać granty, około 15 tyś. na cykliczne imprezy SPP: – kwartalne benefisy naszych twórców (wynagrodzenie laudacji, wystąpienie twórcy, catering itp., ale wszystko musi być dokładnie rozpisane i rozliczone. Może to też być w Sopocie, Gdyni, Wejherowie, Słupsku z honorarium dla obsługi i wynajęciem sali). Takie benefisy byłyby też wspaniałą okazją dla naszej integracji, a przede wszystkim do propagowania prozy i poezji, po prostu kultury. 2.) Prawdopodobnie otrzymamy wsparcie finansowe Holdingu Remontowa, być może patronat na dłużej, więc na jakie priorytetowe cele go przeznaczyć? 3.) Jak medialnie krzewić czytelnictwo w tym trudnym okresie przełomu internetowego i zapaści czytelnictwa w Polsce? Czy możemy mediom zaproponować program „Rozważania o prozie i poezji”?

Z pozdrowieniem i do zobaczenia 25.11 w NCK,

kpt. ż. w. J.F. Wójcik, prezes SPP Gdańsk.

*

*

*

Na uroczystość Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny wspomnijmy nasze koleżanki i kolegów, którzy odeszli ze Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział Gdańsk. Odwiedzając groby swych bliskich pochylmy się nad mogiłami ludzi kultury.  Zapalmy świeczki na ich grobach i w naszych sercach. Przywołajmy wspomnienia i pomódlmy się za nich.

 XV Pomorskie Zaduszki Artystyczne odbędą się w środę 1 listopada o godz. 19.00 w Gdańsku, Centrum Św. Jana, ul. Świętojańska 50. W epitafiach pióra Bożeny Ptak naszych nieobecnych przywołają: Violetta Seremak-Jankowska, Zbigniew Jankowski. Wystąpią: Tomasz Olszewski, Kacper Orłowski, The Barbershop Quartet. Efekty wizualne: Marek Zygmunt

---

 

Od piątku 29.07 od godz. 1200 rozpoczyna się w Gdyni Nadmorski Plener Czytelniczy. Podobnie jak w ubiegłym roku dla Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział Gdańsk będą stoliki, gdzie nasi członkowie mogą prezentować i sprzedawać swoje książki. Plener potrwa do niedzieli.

*

Szanowni Państwo!
>
> Serdecznie zapraszamy na seminarium naukowo-literackie Kiedy Zbigniew
> Żakiewicz był wśród nas…, które odbędzie się 11 kwietnia 2016 roku
> (poniedziałek) o godz. 17.00 na Wydziale Filologicznym, ul. Wita Stwosza
> 55 w sali Rady Wydziału (stary budynek). Seminarium organizowane jest
> przez Redakcję „Studia Rossica Gedanensia” we współpracy ze
> Stowarzyszeniem Pisarzy Polskich Oddział Gdańsk. Poprowadzi je prezes SPP
> Oddziału w Gdańsku Bożena Ptak.
> W programie wystąpienia:
> – prof. UG dr hab. Irena Fijałkowska-Janiak: Zbyszek Żakiewicz – Mój
> Nauczyciel;
> – Aleksander Jurewicz: Zbigniew Żakiewicz jako pisarz i opiekun pisarzy;
> – dr Maciej Żakiewicz: O związkach rodzinnych Zbigniewa Żakiewicza z
> podgórzańską wsią KOBYLANKĄ koło Gorlic;
> – ks. Wiesław Lauer: Zbigniew Żakiewicz – piewca Bożego Miłosierdzia;
> – prof. dr hab. Bogusław Żyłko: O Zbyszku garść wspomnień.
> Fragment twórczości Zbigniewa Żakiewicza zaprezentuje aktor Jerzy Kiszkis.
>
>
> W imieniu Organizatorów
> Katarzyna Wojan
> redaktor naczelny SRG
>
> Prof. UG, dr hab. Katarzyna Wojan
> Institute of Scandinavian Studies and Applied Linguistics
> Section for the Study of Finnish Language, Culture and Economy – Head
> University of Gdańsk
>
> Neofilologia
> ul. Wita Stwosza 51
> 80-308 Gdańsk
>
> „Studia Rossica Gedanensia”
> editor-in-chief

*

Centrum Kultury w Gdyni, Gdyńskie Centrum Filmowe, Kwartalnik Artystyczny „Bliza” zapraszają na GDYNIA SLAM NR 14
Slam jest konkursem poetyckim, w którym każdy może się zmierzyć z każdym. Decyzję, który wiersz jest lepszy podejmuje publiczność, głosując przy pomocy dwóch kartek w różnych kolorach.
Weź pięć własnych, nienagradzanych i niepublikowanych wierszy i stań w szranki.
Nagroda jest jedna i niepodzielna – 300PLN. Nie licz na litość – po prostu musisz być lepszy!
22.03.16 r. – g. 19.00
Gdyńskie Centrum Filmowe – pl. Grunwaldzki 2
Slam poprowadzi:Wojciech Boros. Patronat honorowy: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Gdańsk. Wstęp wolny!

*

Szanowne Koleżanki i Koledzy!

We wtorek 15 marca o godzinie 17.00 w Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku odbędzie się zebranie Gdańskiego Oddziału SPP. Nie spotykamy się zbyt często, więc tym bardziej ważnym jest, by wygospodarować trochę czasu i przybyć na spotkanie. 12.03. Bożena uczestniczy w zebranie ZG w Warszawie, więc będą najnowsze wiadomości. Bardzo proszę o rozważenie wszelkich kwestii, które powinny znaleźć się na porządku obrad naszego spotkania, by zebranie było nie tylko odnowieniem naszych wspólnych znajomości, ale przede wszystkim miało również charakter roboczy dla lepszego funkcjonowania naszego Oddziału.

*

Szczęśliwych Świąt pełnych rodzinnego ciepła i miłości życzy zarząd SPP Gdańsk.

Niech pod świąteczną choinką znajdzie się radość, szczęście i życzliwość oraz wzajemne  zrozumienie i spełnienie wszelkich marzeń w Nowym Roku.

*

Szanowni Państwo, pierwszy prezes naszego gdańskiego oddziału SPP obchodzi zacny, zasłużony jubileusz oraz promuje dwie swoje ostatnie książki. Nie może zabraknąć nas na tej uroczystości, a mowa o niej w załącznikowym zaproszeniu. Liczymy na oryginalne życzenia, gratulacje, bo na scenę każdy zostanie wpuszczony. Będzie to też okazja, aby podzielić się przed świętami tradycyjnym opłatkiem. Serdecznie zapraszam i pozdrawiam, Bożena Ptak

*

SPP Oddział Gdańsk zaprasza na XIII Pomorskie Zaduszki Artystyczne. Wspomnimy naszych członków SPP, którzy od nas odeszli, a teraz patrzą na nasze poczynania z góry. Polecajmy ich Bogu w opiece. Niech nam towarzyszą w dobrych sprawach i wspierają duchem działalność SPP.  Kliknij w obrazek, by poznać szczegóły.

*

Centrum Kultury w Gdyni, Gdynia InfoBox, Kwartalnik Artystyczny „Bliza” zapraszają na GDYNIA SLAM NR 13
Slam jest konkursem poetyckim, w którym każdy może się zmierzyć z każdym. Decyzję, który wiersz jest lepszy podejmuje publiczność, głosując przy pomocy dwóch kartek w różnych kolorach. Weź pięć własnych, nienagradzanych i niepublikowanych wierszy – stań w szranki. Nagroda jest jedna i niepodzielna – 300PLN. Dodatkowo zwycięski wiersz pojawi się na plakaciew jednej z infoboxowych witryn. Nie licz na litość – po prostu musisz być lepszy!
26.10.2015 r. – g. 18.00, Gdynia InfoBox – ul. Świętojańska 30. Slam poprowadzi: Wojciech Boros
Patronat honorowy: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Gdańsk. Wstęp wolny!

*

*

22.09.2015

Kandyduję w wyborach Senatora RP jako taki jeż wyborczy – przemiłe zwierzątko, którego nie da się ani połknąć, ani zagłaskać. Wędrując po świecie zapamiętałem stare indiańskie przysłowie: „wielkość plemienia mierzy się siłą jego wrogów”. Kandyduję, bo oburza mnie sposób uprawiania polityki prowadzony przez partie polityczne, dla których najważniejszą sprawą są interesy partyjne i kłótnie polityczne, a nie interesy Człowieka i Ojczyzny. Odnosząc to do indiańskiego przysłowia należę do największego plemienia, bo moimi konkurentami w Okręgu 64 w Gdyni są kandydaci potężnych partii PiS i PO.
W wyborach do Sejmu i Senatu 2015 jestem jedynym niezależnym kandydatem w całym województwie pomorskim, przeciwnikiem kłótni politycznych i przedstawicielem ludzi bezpartyjnych. Wszyscy inni kandydaci, nawet bezpartyjni, są trzymani na partyjnych smyczach, a po wybraniu zostanie im nałożony kaganiec dyscypliny partyjnej. Proszę o szerokie poparcie podczas wyborów wszystkich ludzi z najsilniejszego plemienia! Więcej informacji na mojej stronie: jfwojcik.prv.pl  w folderze aktualności.

Kpt. ż. w., wiceprezes Józef Franciszek Wójcik

*

20.08 2015  Szanowni Państwo,
serdecznie zapraszamy do udziału w XXVII edycji Ogólnopolskiego Konkursu
Poetyckiego im. Władysława Broniewskiego O LIŚĆ DĘBU, którego
organizatorem jest Książnica Płocka im. Władysława Broniewskiego i
Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich Oddział Płock oraz do
rozpropagowania konkursu w lokalnym środowisku artystycznym.
Uroczystości wręczenia nagród laureatom konkursu, która odbędzie się w
listopadzie 2015 r., będzie towarzyszył  koncert poezji śpiewanej i
program poetycki.
Plonem konkursu jest starannie wydany tomik wierszy nagrodzonych,
wzbogacony fotografiami członków Płockiego Towarzystwa Fotograficznego
im. Aleksandra Macieszy.
Zestawy wierszy prosimy nadsyłać do 20 września br. na adres: Książnica
Płocka ul. Kościuszki 6, 09-402 Płock.
Kontakt do organizatorów:
Ewa Luma – Kierownik działu oświatowo-edukacyjnego Książnicy Płockiej
tel. 24 268 00 33

*

Ogólnopolski Konkurs Poetycki pt. „Recepta na wiersz”

Organizator: Muzeum Farmacji Uniwersytetu Jagiellońskiego

I NAGRODA – 5000 PLN

II NAGRODA -€“ 3500 PLN

III NAGRODA – 2000 PLN

i cztery wyróżnienia po 500 zł każde. 

Więcej informacji na stronie www.muzeumfarmacji.pl w zakładce „Konkurs poetycki”.

*

W dniach 31 lipca – 02 sierpnia 2015 r. na Bulwarze Nadmorskim w Gdyni odbędzie się IV Nadmorski Plener Czytelniczy. Otrzymałem zapewnienie od organizatorów, że dla SPP Oddział Gdańsk wydzielą miejsce, w którym będziemy mogli zaprezentować swoją twórczość, sprzedawać i podpisywać książki. Bardzo proszę o niezwłoczną informację, kto z koleżanek i kolegów weźmie udział w Plenerze. Gdy się pospieszymy, to organizator wykonawczy Warszawskich Targów Książki – firma Murator EXPO – zamieści w informatorze nazwiska naszych autorów biorących udział w Nadmorskim Plenerze Czytelniczym.
Proszę o odpowiedź na mój adres mailowy: jfwojcik@wp.pl  bądź telefonicznie 513 008 277
Pozdrawiam, Józef Franciszek Wójcik

*

*

Zasadniczym wątkiem tej prozy jest problem winy i sumienia jednego ze współsprawców tego mordu, Paula Reinharda z Elmshorn, Niemca, w powiązaniu z potomkinią ofiary – mieszkanką Wejherowa. Autorka bardzo sugestywnie opisuje ich relacje. Przywołuje z literackim zacięciem tragedię z czasów wojny i współczesne realia społeczne Wejherowa i jego okolic. Z wielką artystyczną sprawnością zarysowała postać głównej bohaterki powieści – Marii.
Książka Eugenii Drawz jest pierwszą powieścią w Polsce poświęconą Piaśnicy, miejsca wstydliwego nie tylko dla Niemców, ale i polskich komunistów, którzy objęli go przymusowym milczeniem, ponieważ zginął tam spory odsetek ludzi ze środowisk inteligenckich, przedwojennych działaczy samorządowych, osób duchownych Kościoła Rzymskokatolickiego.
Warto sięgnąć po tę interesującą lekturę, w której historia regionalna, kaszubsko-pomorska splata się najnowszymi czasami, a całość opierająca się na faktach historycznych i współczesnych ma wymowę jak najbardziej uniwersalną.

*

Centrum Kultury w Gdyni, Przystań Poetycka „Strych” zapraszają na promocję debiutanckiego tomu wierszy Marcina Kleinszmidta „SKRÓTY” oraz tradycyjną akcję „Dorzuć do pieca!” czyli prezentację swojej twórczości (wiersz, fragment prozy) w drugiej części spotkania.
23.04.15 (środa) – g. 19.30
Cafe „Strych” – pl. Kaszubski 7B
Spotkanie poprowadzą:
Wojciech Boros i Paweł Baranowski
Wstęp wolny – zapraszamy!

*

Mile spędzonych Świąt Wielkanocnych, wszelkiej pomyślności i radości w życiu zawodowym i prywatnym, smacznego jajka, a także kolorowych spotkań z budzącą się do życia przyrodą życzy zarząd SPP Oddział Gdańsk.

*

Szanowni Państwo!
Zapraszamy do udziału w piątej edycji konkursu poetyckiego „PIÓRNIK 2015” – wystarczy nadesłać zestaw do pięciu wierszy w 3 egz. na adres Centrum Kultury w Gdyni, w nieprzekraczalnym terminie 30.04.15 (decyduje data stempla pocztowego). Wiersze należy opatrzyć godłem i dołączyć do nich wypełnioną kartę uczestnika. Szczegółowy regulamin, plakat i karta uczestnika są do pobrania pod adresem: http://www.ckgdynia.pl/category/konkursy/
Prosimy także o upowszechnienie informacji o konkursie.
Z poważaniem – Wojciech Boros/koordynator projektu

*

Szanowni Uczestnicy Konkursu Poetyckiego „Ukraińska Nadzieja”, przepraszamy za opóźnienia w ogłoszeniu werdyktu jury. Polska strona wytypowała już swoich nominowanych, ale obecna sytuacja polityczna sprawia, że trudno nam spotkać się z ukraińskimi partnerami, aby uzgodnić werdykt ostateczny. Nastąpi to na pewno do końca tego tygodnia, czyli do 29.03.br.. Na konkurs wpłynęło 160 wierszy z obu krajów. Tymczasem pozwalamy sobie ujawnić nasze kandydatury do nagród i wyróżnień oraz autorów, których wiersze warto opublikować w przygotowywanej antologii. Zaznaczamy jednak, że antologia jest publikacją autorską poety i tłumacza Eugeniusza Sobola, więc dobór tekstów należy do niego.
Nasi nominowani to /podajemy godła, pod którymi ukryli się autorzy/:
Godło „1971” – wiersz bez tytułu „żal/za dziewczyną/ …/”
Anastazja Sorpiszewska – „Ikonostas”
Godło „Odłamki” – „Jeszcze raz poczuć…”
Godło „Cyrk” – „Styczeń…”
Do antologii zaproponowaliśmy:
> > Godło „Belin” : „Znaczenie”
> > Godło „Andromeda”:” Widok z Bieszczadzkich Krupówek”
> > Godło „Maszu”: *** Tak długo szukasz fortecy…”
> > Godło „Pamiętnik”: „Śmierć i dziewczyna”
> > Godło „Belin” : „Ukrainka”
> > Godło „Alarm” :Cisza”

*

W piątek, 27 marca br. o godz. 18.00, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu zaprasza do sopockiego Dworku Sierakowskich (ul. J. Czyżewskiego 12) na kolejne spotkanie w cyklu Wiersze na Piętrze. Gościem wieczoru będzie Marek Stokowski, poeta i prozaik, kustosz Muzeum Zamkowego w Malborku, autor nowej powieści „Kino krótkich filmów”. Spotkanie poprowadzi Krzysztof Kuczkowski.

Wstęp wolny.

*

Centrum Kultury w Gdyni, Przystań Poetycka „Strych” zapraszają na promocję debiutanckiego tomu wierszy DOMINIKI KASZUBY – „domy pasywne”.

25.03.15 (środa) – g. 19.30. Cafe „Strych” – pl. Kaszubski 7B

Spotkanie poprowadzą: Wojciech Boros i Paweł Baranowski

Wstęp wolny – zapraszamy!

*

Ewa Nawrocka serdecznie zapraszam na spotkanie w ramach cyklu „Spotkania z tradycją ” i promocję swojej książki benefisowej, we wtorek 24 marca o godz. 15.00, które odbędzie się w sali posiedzeń Rady Wydziału na parterze.

*

07.03.2015

Gratulujemy Pawłowi Huelle Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” za wydaną w 2014 roku powieść „Śpiewajcie ogrody”.
Ani Czerwińskiej Rydel gratulujemy obecności w gronie nominowanych.
Witamy w Gdańskim Oddziale SPP nowych członków, którymi są:
ks. Jan Walkusz i Patryk Zimny

Patryk Zimny – ur. 1988 w Lęborku. Autor książek „Uchoko” (2010), „Przejście” (2012), „Mantry” (2015). Stypendysta Prezydenta Miasta Gdańska 2011, 2014. Stypendysta Marszałka Województwa Pomorskiego 2010, Stypendysta Fundacji Stanisławy Fleszarowej-Muskat (2014). Publikował m.in.: „Bliza”, „Odra”, „Topos”. Nagradzany. Mieszka w Gdańsku.

*

16.02  2015, wieczorem zmarł nasz Kolega stowarzyszeniowy Profesor Jerzy Samp, pracownik naukowy Uniwersytetu Gdańskiego, badacz, znawca historii literatury i kultury Pomorza XIX i XX w., autor setek artykułów związanych z tematem jego badań oraz ponad 30 książek m.in.:„Zaklętej stegny. Bajek kaszubskich”, „Bedekera Gdańskiego”, „Legend gdańskich” oraz trylogii: „Miasto czterdziestu bram”, „Miasto tysiąca tajemnic” i „Miasto magicznych przestrzeni”. W listopadzie ubiegłego roku przy okazji wydania książki „W Gdańskiej kapsule czasu” odbył się w Dworze Artusa benefis Jerzego Sampa, niestety z powodu choroby, bez udziału profesora. Jerzy Samp zmarł w wieku 64 lat.

*

Marylka  zaprasza:

*
11.02 2015  Karin Moder - Zastępca Naczelnika Wydziału Kultury
Serdecznie zapraszamy do składania kandydatur do nagród artystycznych - 
Galionów Gdyńskich za rok 2014. Dotyczy twórczości związanej z Gdynią za 2014 r.

*

Spotkanie opłatkowe Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział Gdańsk odbędzie się w dniu 05.01.2015 o godz. 16 00 w NCK ul. Korzenna 33/35.  Jak to dawniej bywało, dobrze przynieść z sobą co nieco, by to święto uświęcić i dłużej pogadać.

*

Zdrowych i spokojnych Świąt Bożego Narodzenia oraz wszelkiej pomyślności w Nowym Roku 2015 życzą Członkowie  i Zarząd Gdańskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

*

*

„Kometa Cezara , meteor Napoleona, Król Słońce i inne , bardziej gwiazdkowe klimaty”
Towarzystwo Przyjaźni Polsko – Francuskiej zaprasza na spotkanie gwiazdkowe poświęcone kosmicznym inspiracjom w twórczości eseistycznej, dramaturgicznej i poetyckiej Moniki Milewskiej, autorki między innymi książki „BOGOWIE U WŁADZY”, tomiku „PŁACZ KOMETY” oraz sztuk „PODRÓŻ NA KSIĘŻYC ” i „KOCHANKOWIE URANII”
poniedziałek 8 grudnia 2014r. godz. 18.00
Siedziba Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Gdynia, ul. Starowiejska 54/2

*

„Historia wspólnych wyrzeczeń – miłość”
8 listopada w Dworku Sierakowskich w Sopocie zgromadzili się przyjaciele i miłośnicy poezji Teresy Ferenc i Zbigniewa Jankowskiego. Słowno-muzyczny spektakl przygotowali artyści z Łodzi: Teresa Makarska, Włodzimierz Galicki, którym towarzyszył jazzujący saksofon Piotra Barona. Warto wspomnieć, że sopocka poetka w tym roku skończyła 80 lat i minęło równo 55 lat od jej twórczego debiutu. Koleżanki i koledzy z Gdańskiego Oddziału SPP składają Jubilatce gratulacje, życząc nieustającej weny, która zrodzi nowe wersy i tomiki, na które czekają czytelnicy.

*

1 listopada 2014, godz. 19.00
Centrum Świętego Jana, Gdańsk, ul. Świętojańska 50

W pierwszych listopadowych dniach wspominamy tych, którzy odeszli. Odwiedzamy cmentarze, porządkujemy groby, palimy znicze. 1 listopada w Centrum Świętego Jana w Gdańsku odbędą się XII Pomorskie Zaduszki Artystyczne i w krótkich epitafiach wspominać będziemy artystów, działaczy społecznych, animatorów kultury, którzy zmarli w mijającym roku. Przywołają ich aktorzy: Anna Kociarz i Maciej Konopiński. Zespół Słowiańska dusza, Ikenga Drummers i Tomasz Olszewski stanowić będą oprawę muzyczną uroczystości.
Serdecznie Zapraszamy

29.10.2014 (środa) – godzina 19.30

Centrum Kultury w Gdyni oraz Przystań Poetycka „Strych” zapraszają na spotkanie poetycko-muzyczne.

W programie:

– promocja płyty „Twoja nieobecność” Janusza Pierzaka & Mirelli Hinc
– akcja „Dorzuć do pieca”, czyli zaprezentuj swój wiersz

Spotkanie poprowadzą:
Wojciech Boros i Paweł Baranowski

Wstęp wolny –  Cafe „Strych”, Gdynia, pl. Kaszubski 7B

20.10. 2014

W  Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku odbyło się zebranie wyborcze Gdańskiego Oddziału SPP. Prowadziła je dotychczasowa wiceprezes Oddziału Bożena Ptak.
W wyniku wyborów prezesem Gdańskiego Oddziału SPP na kolejną trzyletnią kadencję wybrana została Bożena Ptak.
Do Zarządu zgłoszono czterech kandydatów: Wojciecha Borosa, Kazimierza Nowosielskiego, Józefa Wójcika i Bogusława Żyłko.
Po głosowaniu do Zarządu weszli: Kazimierz Nowosielski, Józef Wójcik i Bogusław Żyłko. Zarząd ukonstytuował się w następujący sposób:
Bożena Ptak – prezes
Józef Wójcik – wiceprezes
Kazimierz Nowosielski – skarbnik
Bogusław Żyłko – sekretarz

Wybrano też trzech członków Komisji Rewizyjnej oraz dwóch członków Sądu Koleżeńskiego.

Na zebraniu przeprowadzono też zainicjowaną przez Zbigniewa Zielonkę dyskusję o przyszłości Stowarzyszenia oraz spierano się na temat przebiegu i efektów czerwcowego Walnego Zjazdu SPP. Ustalono też, że osobą odpowiedzialną za kształt oddziałowej strony internetowej będzie wiceprezes Józef  Franciszek Wójcik. Kazimierz Nowosielski Ojczyzno moja, gdzie twoi poeci? 100 lat temu Polska odzyskała niepodległość. Co znaczy ta lakoniczna, acz w istocie, jeśli dość głęboko się nad nią zastanowić, nie tak zupełnie prosta konstatacja? Niezupełnie, bo wszak można ją zarówno intonacyjnie, jak i delikatnie znaczeniowo – poprzez w różnych jej miejscach postawione akcenty – zróżnicować; można też wprowadzić w jej obręb pewien rodzaj niebezpodstawnego niepokoju, gdy uczciwie oraz z namysłem zapytamy: czym w rzeczy samej ta „Polska” jest? co ją stanowi? czym tak naprawdę „niepodległość”? i co to znaczy tę ostatnią „odzyskać”? Każdy z tych członów z osobna, a także one wszystkie razem – czujemy to – są nie do ominięcia w najrozmaitszych próbach określenia naszej jednostkowej oraz wspólnotowej tożsamości; one do czegoś bardzo podstawowego, tak w nas samych i poza nami, się odnoszą, coś przeogromnie ważnego ustalają, ku czemuś niezwykle istotnemu kierują. Z wierności wspomnianym wartościom – sądzą niektórzy – będziemy również rozliczani. Dzieje się tak być może i z tego powodu, że – jak pisał Cyprian Norwid w Głosie niedawno do wychodźtwa polskiego przybyłego artysty (1846) – „kto minął ojczystość, choćby idąc po wawrzyny sław i po mądrość nie mającą granic, ten u stopni pomnika swego się zatrzyma i z goryczą pojrzy ku domowi. Bo kto do krzyża nawet idąc, minął krzyże ojczyste, ten przebiera w męczeństwie! A kto, uganiając za postępem, myśl ojczystą potrącił – ten jest za postępem koniecznie – gdyż sam przez się nie kroczy. Bo Ojczyzna – Ziomkowie – jest to moralne zjednoczenie, bez którego partyj nawet nie ma – bez którego partie są jak bandy lub koczowiska polemiczne, których ogniem niezgoda, a rzeczywistością dym wyrazów”. Jest przeto co rozważać i nad czym rozmyślać, gdyż owe sprawy, łączące się przecież z tak fundamentalnymi wartościami jak dobro, wolność, prawda czy prawo (nie mówiąc już o miłości, która jest ich wszystkich koroną), w jakimś istotnym aspekcie przesądzają o treściach i sensie naszego życia. W wydanej w międzywojennym dwudziestoleciu, dziś już niemal zupełnie zapomnianej książce Władysława Leopolda Jaworskiego „Notatki” (Kraków 1929) znajdujemy niezwykle ważną także i na dziś refleksję. Dotyczy ona tego, co tak naprawdę może stanowić spoiwo każdej tworzącej się oraz aspirującej do trwałości wspólnoty. „Przemoc – powiada jej autor – okazuje się, jak uczy historia, niedostatecznym wiązadłem. Kult bohatera jest spoiwem przemijającem. Myślenie racjonalistyczne, jako środek przetrwania sumy jednostek w organiczną całość, nie może nigdy ogarnąć mas. Jedynym trwałym węzłem jest miłość, a ta bez Boga jest nie do pomyślenia, bo jest tylko w imię Boga możliwością. Dlatego centralnym problemem obecnej kultury jest problem religijny”. I chyba wypada, a nawet trzeba się z tym zgodzić. Wydaje się czymś niezwykłym w naszym ojczystym języku, iż polskość oraz powiązany z nią, jako wyraz naszego szacunku (i zobowiązań!) wobec ojczyzny, patriotyzm, łączą i najdogłębniej spokrewniają nas z tymi, którzy przekazują nam życie: z ojcem i z matką. Rzeczownik ojczyzna wszak jest w polszczyźnie rodzaju żeńskiego, i ma swój niewątpliwy związek z pojęciem ojcowizny, a ta ostatnia zaś od ojca pochodzi – i to one razem zdają się tworzyć wartości nie do oddzielenia, zobowiązania – nie do ominięcia, cele – poza którymi, sądzimy, mizeria lub nicość. Cóż bowiem znaczylibyśmy bez ojca i matki? bez ich miłości i trudów? bez związanych z nimi nadziei? bez Bożego dla nich błogosławieństwa? Zdaje się czymś opatrznościowym, a przeto też przeogromnie znaczącym, iż pisane dzieje naszej ojczystości, dzieje języka polskiego, otwiera zdanie traktujące o tym, jak to przy mieleniu ziaren zboża na żarnach, a więc w trakcie ciężkiej roboty, spotykają się mężczyzna i kobieta, i jak jedno drugie wspomaga; i jak z tej trudnej solidarności staje się chleb – dla życia, a z obopólnej miłości – przyszłość uosobiona w ich dzieciach. „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai” – powiada, jak to zostało w „Księdze henrykowskiej” zapisane, po powrocie z pola chłop Bogwał do żony, obracającej w izbie dwa przylegające do siebie ciężkie kamienie – i wyręcza ją („Daj, ja będę mełł, a ty sobie odpocznij” – powiedzielibyśmy dzisiaj), w tej typowej w owym czasie, jedynie niewieście przypisanej czynności. Niczym bezcenny diament lśni to zapisane w klasztornej kronice w 1270 roku zdanie, które przez tyle wieków przetrwało: jako niezwykłe świadectwo i swoisty testament naszych przodków. Ale jest jeszcze drugi tekst, który owo ziemskie utrudzenie i związaną z nim międzyludzką solidarność w sposób niezwykle istotny dopełnia, gdyż podnosi jego treść i sens „ku wyżynom nieba”: tam, gdzie zapowiedziana pełnia ludzkiego szczęścia, czyli – jak to jest w onym dziele nazwane – „rajski przebyt”. To pochodzący co najmniej z XIV wieku, pierwszy nasz „hymn narodowy”: „Bogurodzica”. Jego anonimowy autor każe nam skierować owo doświadczenie doczesnych nadziei i trudów (jak też wszystko, co nas stanowi!), ku temu, co niebiańskie, Boże, wiecznościowe: tam, gdzie króluje „Gospodzin” wszelkiego stworzenia, Syn Maryi i Syn Boga Ojca – Jezus Chrystus. To na Niego wskazuje Niewiasta z Nazaretu – cicha, wiedząca, czym codzienny mozół człowieka, święta, niepokalana… To są, według mnie, dwa najważniejsze, łączące w jedno pracę i modlitwę, założycielskie teksty polskości. Przyznam, iż poczucie, a może nawet pogłębiające się z latami przekonanie, iż tam właśnie biją źródła naszej ojczystości, zrodziło się u mnie stosunkowo późno, gdyż w okresie stanu wojennego, i tuż po jego zakończeniu. (Wszak w pewnym sensie to było graniczne doświadczenie nie tylko mego pokolenia!). Z jakąś szczególną intensywnością (i chyba, co w tamtych okolicznościach zrozumiałe, determinacją) przyszło mi się wówczas zastanawiać nad tym: czym wolność? czym moja obecność we wspólnocie Polaków? na czym się ona winna fundować? i do czego każdego z nas zobowiązuje? Począłem też rozmyślać nad tym, przed jakimi problemami stawali ci, którzy przeszło pół wieku temu, za sprawą wielowiekowej pracy, walki i modlitwy, po 123. latach niewoli, doczekali się suwerennej Ojczyzny? Jak na ten dar oraz wyzwanie zarazem próbowali odpowiedzieć jej poeci? Kiedym rozmyślał nad tymi kwestiami, jako pierwszy przyszedł mi na myśl wiersz Leopolda Staffa „Gnój”, zamieszczony w wydanym w 1919 roku tomie „Ścieżki polne”, którym ten dojrzały już wtedy artysta przywitał odrodzoną Polskę. O czym traktuje ów utwór? Ano przede wszystkim o elementarnej potrzebie zmierzenia się z rzeczywistością taką, jaką ona naprawdę jest – nieułudnie, całym sobą, z zaangażowaniem wszystkich swoich intelektualnych i zmysłowych potencjalności oraz egzystencjalnych doświadczeń. Przyjąć rzeczy takimi, jakimi są; nie uciekać – zdaje się mówić poeta – od tego, co może i nieestetyczne, niemiłe, śmierdzące, ale…niezbędne do życia. To się nazywa: stanąć w prawdzie; w prawdzie siebie samego, drugiego człowieka, świata mi dostępnego i niedostępnego… Konstatacja realności istnienia, stwierdza autor „Ścieżek polnych”, stanowi niezbędny warunek pracy człowieka nad sobą i pracy nad bytem. Bez gnoju, tak jak bez powietrza oraz słońca na niebie nie ma wegetacji, a więc i nie ma plonów. Trzeba, powtórzmy, przyjąć rzeczywistość taką, jaka ona jest; spotkać się z ludźmi takimi, jakimi są, aby w spotkaniu z ich realnością ustalić, kto kim jest i co komu do życia potrzebne. Nie obrażać się na rzeczywistość! Należy ją przyjąć z tzw. całym dobrodziejstwem inwentarza: z tym, co nas do niej czasem zniechęca, odstręcza, irytuje, i z tym, co w niej piękne, szlachetne, czyste… Nie będzie kwiatu, jeśli nie będzie gnoju, bo przecież w realności stworzenia nie ma niczego zbytecznego, niczego bez znaczenia… I dlatego, na przywitanie z wolnością, ten nadzwyczaj wyrafinowany poeta, jakim był Leopold Staff, pisze sonet o odchodach przemacerowanych z resztkami martwych organizmów – i podnosi je do godności egzystencjalnego i estetycznego wydarzenia – pod koniec wspomnianego utworu nazywając je nawet… „czcigodnymi”. Nasza ludzka wolność potrzebuje prawdy, a zaś prawda potrzebuje piękna, by się nam dobrze udzielać – powiada na swój poetycki sposób. A może przez piękno samo w sobie przyjść może sens i ocalenie? Może wystarczy jego bezinteresowna kontemplacja, a wtedy już tu na ziemi doświadczymy pełni szczęścia, w którym będzie się można rozsmakowywać jak w najlepszym winie? – oto kwestie postawione przez Jarosława Iwaszkiewicza w debiutanckim (z 1919 roku) tomiku „Oktostychy”. W nim wszystko nadzwyczaj estetyczne, wysublimowane, delikatnej natury – niczym porcelanowe figurki w serwantkach babci, której domostwo z ciepłym salonikiem z daleka ominęła wojna. W wierszu „Szczęście” taką oto przedstawia ofertę swych artystycznych oraz egzystencjalnych powinności: Jak kroplę czuć na wardze smak każdej cichej chwili, Rozcinać mocnym nożem welinu białe kartki. Głaskać jedwabiem ręki wszelaki płomień żartki, Czuć, jak się rumak wartki pod jarzmem dłoni chyli, Czekać, aż słońca światło biel kwietnych drzew przykłoni, Przykrócać i popuszczać rumakom swoim wodze. Smakować każdy krok swój po białej twardej drodze, Jak kryształ szklanej kuli czuć dnie we wnętrzu dłoni. Piękne to, ale czy wystarczające do zmierzenia się z prawdą życia? Z jego trudami? Z jego realnością? W każdym razie to była propozycja naprawienia świata poprzez jego estetyzację, co w przypadku Iwaszkiewicza w zasadzie skończyło się ubóstwieniem natury, a wszak to nie ten kierunek, u którego celu: osoba człowieka – przez osobowego Boga powołana do odpowiedzialnego (w miłości i w trudzie) bycia we wspólnocie osób. Inny zamysł: zacząć wszystko od nowa; od poziomu zero cywilizacji, która – wedle rozpoznań rozmaitych awangardzistów po prostu poniosła totalną klęskę – i nie ma po co już się ku niej zwracać. Oto pojawiła się szansa, uważali, iż powojenny człowiek będzie mógł (a nawet powinien!) całe swoje cywilizacyjne uposażenie wrzucić do jakiegoś przygotowanego mu przez boga nihilizmu alchemicznego moździerza, rozgnieść je tam na miazgę – by z tej miazgi wygotować nowego człowieka. Najdobitniej zaprezentował ów pomysł Aleksander Wat w wydanym w 1920 roku (kiedy Polska toczyła śmiertelny bój z bolszewikami!) zbiorze „Ja z jednej i Ja z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka”. Czym się ten eksperyment zakończył, jaki był jego efekt – na własnej skórze doświadczył sam autor tego pomysłu, kiedy po 20. latach „wylądował” w moskiewskim więzieniu na Łubiance, gdzie pewnej nocy, jak pisze w „Moim wieku”, objawił mu się szatan – dysponent nowego porządku świata. A jednak mimo wszystko – powiadał inny poeta – trzeba dźwigać pamięć polskich doświadczeń: na świadectwo samemu sobie i innym – abyśmy nie znijaczeli na tym świecie, nazbyt łatwo nie wyzbyli się tego, co nas duchowo i egzystencjalnie stanowi. Ciężkie to, czasami wydaje się niemożliwe, a jednak konieczne. Nie da się bezkarnie, uważał Jan Lechoń, bo o nim tu mowa – bez konsekwencji, ot tak z dnia na dzień wyzuć się z polskości i przedzierzgnąć w innego człowieka. O tej niemożności traktuje, zamieszczony w wydanym w 1920 roku tomiku „Karmazynowy poemat”, piękny wiersz „Mochnacki”. Oto jego bohater, po klęsce listopadowego powstania, w którym brał czynny udział, udaje się na Zachód, aby tam – wpośród dobrze urządzonych społeczeństw – choćby trochę wyciszyć przeżytą traumę i zagoić duchowe rany. Jednakże już na samym początku jego emigracyjnej tułaczki okazuje się, że tak się przynajmniej od razu nie da, a powody owej niemożności zawierają się… w nim samym; zbyt głęboko tkwi w nim ból Ojczyzny, by się go dało wyleczyć odniesionym sukcesem, lub choćby doświadczeniem namiastek dostatku… „(…) milcz serce!” – próbuje w czasie dawanego w mieście Metz koncertu zdyscyplinować tak swą pamięć, jak patriotyczne uczucia, bohater wiersza, Daremnie… Jego polskie doświadczenia nie dają się wyłączyć z oferowanej przezeń sztuki, nie pozwolą o sobie zapomnieć. Prawdopodobnie do końca życia przyjdzie mu się z nimi borykać. I zapewne do końca życia będzie go ścigać zasłyszane w trakcie koncertu wołanie zawiedzionego audytorium: „Citoyens! Uciekać! Krew pachnie w tej sali!”. To tylko parę poetyckich „projektów” zagospodarowania wolności – w wolnej Polsce, tak przecież strasznie poranionej i obolałej po 123. latach niewoli. Rozmaite to były pomysły, bo i złożona narodowa tkanka oraz niezmiernie zróżnicowane społeczeństwo. Ich realizacje tworzyły wielowarstwową, w wielu aspektach wielobarwną, żywą mozaikę kultury międzywojennego dwudziestolecia. Jej rozwój dramatycznie przerwała II wojna światowa oraz czasy, które po niej nastąpiły. Początkom tamtego okresu postawiłem parę, mam nadzieję, także i na dziś ważnych pytań. I poetyckim pytaniem zakończę te rozważania: Poeci (Prawie piosenka) Ojczyzno moja gdzie twoi poeci gdzie ci ich szukać na tym Bożym świecie Czy jest gdzieś taki co z ducha polszczyzny wywiedzie prawdę czym miłość Ojczyzny Czym służba ludziom czym szczęście spotkania kiedy dar miłości a czym łza – w rozstaniach Nie smuć się Polsko bo są w twojej mowie ziarna nadziei i prawdy odpowiedź I będą wiersze które wzbudzą ducha i takie pieśni których Bóg wysłucha styczeń 2018Kazimierz Nowosielski Ojczyzno moja, gdzie twoi poeci? 100 lat temu Polska odzyskała niepodległość. Co znaczy ta lakoniczna, acz w istocie, jeśli dość głęboko się nad nią zastanowić, nie tak zupełnie prosta konstatacja? Niezupełnie, bo wszak można ją zarówno intonacyjnie, jak i delikatnie znaczeniowo – poprzez w różnych jej miejscach postawione akcenty – zróżnicować; można też wprowadzić w jej obręb pewien rodzaj niebezpodstawnego niepokoju, gdy uczciwie oraz z namysłem zapytamy: czym w rzeczy samej ta „Polska” jest? co ją stanowi? czym tak naprawdę „niepodległość”? i co to znaczy tę ostatnią „odzyskać”? Każdy z tych członów z osobna, a także one wszystkie razem – czujemy to – są nie do ominięcia w najrozmaitszych próbach określenia naszej jednostkowej oraz wspólnotowej tożsamości; one do czegoś bardzo podstawowego, tak w nas samych i poza nami, się odnoszą, coś przeogromnie ważnego ustalają, ku czemuś niezwykle istotnemu kierują. Z wierności wspomnianym wartościom – sądzą niektórzy – będziemy również rozliczani. Dzieje się tak być może i z tego powodu, że – jak pisał Cyprian Norwid w Głosie niedawno do wychodźtwa polskiego przybyłego artysty (1846) – „kto minął ojczystość, choćby idąc po wawrzyny sław i po mądrość nie mającą granic, ten u stopni pomnika swego się zatrzyma i z goryczą pojrzy ku domowi. Bo kto do krzyża nawet idąc, minął krzyże ojczyste, ten przebiera w męczeństwie! A kto, uganiając za postępem, myśl ojczystą potrącił – ten jest za postępem koniecznie – gdyż sam przez się nie kroczy. Bo Ojczyzna – Ziomkowie – jest to moralne zjednoczenie, bez którego partyj nawet nie ma – bez którego partie są jak bandy lub koczowiska polemiczne, których ogniem niezgoda, a rzeczywistością dym wyrazów”. Jest przeto co rozważać i nad czym rozmyślać, gdyż owe sprawy, łączące się przecież z tak fundamentalnymi wartościami jak dobro, wolność, prawda czy prawo (nie mówiąc już o miłości, która jest ich wszystkich koroną), w jakimś istotnym aspekcie przesądzają o treściach i sensie naszego życia. W wydanej w międzywojennym dwudziestoleciu, dziś już niemal zupełnie zapomnianej książce Władysława Leopolda Jaworskiego „Notatki” (Kraków 1929) znajdujemy niezwykle ważną także i na dziś refleksję. Dotyczy ona tego, co tak naprawdę może stanowić spoiwo każdej tworzącej się oraz aspirującej do trwałości wspólnoty. „Przemoc – powiada jej autor – okazuje się, jak uczy historia, niedostatecznym wiązadłem. Kult bohatera jest spoiwem przemijającem. Myślenie racjonalistyczne, jako środek przetrwania sumy jednostek w organiczną całość, nie może nigdy ogarnąć mas. Jedynym trwałym węzłem jest miłość, a ta bez Boga jest nie do pomyślenia, bo jest tylko w imię Boga możliwością. Dlatego centralnym problemem obecnej kultury jest problem religijny”. I chyba wypada, a nawet trzeba się z tym zgodzić. Wydaje się czymś niezwykłym w naszym ojczystym języku, iż polskość oraz powiązany z nią, jako wyraz naszego szacunku (i zobowiązań!) wobec ojczyzny, patriotyzm, łączą i najdogłębniej spokrewniają nas z tymi, którzy przekazują nam życie: z ojcem i z matką. Rzeczownik ojczyzna wszak jest w polszczyźnie rodzaju żeńskiego, i ma swój niewątpliwy związek z pojęciem ojcowizny, a ta ostatnia zaś od ojca pochodzi – i to one razem zdają się tworzyć wartości nie do oddzielenia, zobowiązania – nie do ominięcia, cele – poza którymi, sądzimy, mizeria lub nicość. Cóż bowiem znaczylibyśmy bez ojca i matki? bez ich miłości i trudów? bez związanych z nimi nadziei? bez Bożego dla nich błogosławieństwa? Zdaje się czymś opatrznościowym, a przeto też przeogromnie znaczącym, iż pisane dzieje naszej ojczystości, dzieje języka polskiego, otwiera zdanie traktujące o tym, jak to przy mieleniu ziaren zboża na żarnach, a więc w trakcie ciężkiej roboty, spotykają się mężczyzna i kobieta, i jak jedno drugie wspomaga; i jak z tej trudnej solidarności staje się chleb – dla życia, a z obopólnej miłości – przyszłość uosobiona w ich dzieciach. „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai” – powiada, jak to zostało w „Księdze henrykowskiej” zapisane, po powrocie z pola chłop Bogwał do żony, obracającej w izbie dwa przylegające do siebie ciężkie kamienie – i wyręcza ją („Daj, ja będę mełł, a ty sobie odpocznij” – powiedzielibyśmy dzisiaj), w tej typowej w owym czasie, jedynie niewieście przypisanej czynności. Niczym bezcenny diament lśni to zapisane w klasztornej kronice w 1270 roku zdanie, które przez tyle wieków przetrwało: jako niezwykłe świadectwo i swoisty testament naszych przodków. Ale jest jeszcze drugi tekst, który owo ziemskie utrudzenie i związaną z nim międzyludzką solidarność w sposób niezwykle istotny dopełnia, gdyż podnosi jego treść i sens „ku wyżynom nieba”: tam, gdzie zapowiedziana pełnia ludzkiego szczęścia, czyli – jak to jest w onym dziele nazwane – „rajski przebyt”. To pochodzący co najmniej z XIV wieku, pierwszy nasz „hymn narodowy”: „Bogurodzica”. Jego anonimowy autor każe nam skierować owo doświadczenie doczesnych nadziei i trudów (jak też wszystko, co nas stanowi!), ku temu, co niebiańskie, Boże, wiecznościowe: tam, gdzie króluje „Gospodzin” wszelkiego stworzenia, Syn Maryi i Syn Boga Ojca – Jezus Chrystus. To na Niego wskazuje Niewiasta z Nazaretu – cicha, wiedząca, czym codzienny mozół człowieka, święta, niepokalana… To są, według mnie, dwa najważniejsze, łączące w jedno pracę i modlitwę, założycielskie teksty polskości. Przyznam, iż poczucie, a może nawet pogłębiające się z latami przekonanie, iż tam właśnie biją źródła naszej ojczystości, zrodziło się u mnie stosunkowo późno, gdyż w okresie stanu wojennego, i tuż po jego zakończeniu. (Wszak w pewnym sensie to było graniczne doświadczenie nie tylko mego pokolenia!). Z jakąś szczególną intensywnością (i chyba, co w tamtych okolicznościach zrozumiałe, determinacją) przyszło mi się wówczas zastanawiać nad tym: czym wolność? czym moja obecność we wspólnocie Polaków? na czym się ona winna fundować? i do czego każdego z nas zobowiązuje? Począłem też rozmyślać nad tym, przed jakimi problemami stawali ci, którzy przeszło pół wieku temu, za sprawą wielowiekowej pracy, walki i modlitwy, po 123. latach niewoli, doczekali się suwerennej Ojczyzny? Jak na ten dar oraz wyzwanie zarazem próbowali odpowiedzieć jej poeci? Kiedym rozmyślał nad tymi kwestiami, jako pierwszy przyszedł mi na myśl wiersz Leopolda Staffa „Gnój”, zamieszczony w wydanym w 1919 roku tomie „Ścieżki polne”, którym ten dojrzały już wtedy artysta przywitał odrodzoną Polskę. O czym traktuje ów utwór? Ano przede wszystkim o elementarnej potrzebie zmierzenia się z rzeczywistością taką, jaką ona naprawdę jest – nieułudnie, całym sobą, z zaangażowaniem wszystkich swoich intelektualnych i zmysłowych potencjalności oraz egzystencjalnych doświadczeń. Przyjąć rzeczy takimi, jakimi są; nie uciekać – zdaje się mówić poeta – od tego, co może i nieestetyczne, niemiłe, śmierdzące, ale…niezbędne do życia. To się nazywa: stanąć w prawdzie; w prawdzie siebie samego, drugiego człowieka, świata mi dostępnego i niedostępnego… Konstatacja realności istnienia, stwierdza autor „Ścieżek polnych”, stanowi niezbędny warunek pracy człowieka nad sobą i pracy nad bytem. Bez gnoju, tak jak bez powietrza oraz słońca na niebie nie ma wegetacji, a więc i nie ma plonów. Trzeba, powtórzmy, przyjąć rzeczywistość taką, jaka ona jest; spotkać się z ludźmi takimi, jakimi są, aby w spotkaniu z ich realnością ustalić, kto kim jest i co komu do życia potrzebne. Nie obrażać się na rzeczywistość! Należy ją przyjąć z tzw. całym dobrodziejstwem inwentarza: z tym, co nas do niej czasem zniechęca, odstręcza, irytuje, i z tym, co w niej piękne, szlachetne, czyste… Nie będzie kwiatu, jeśli nie będzie gnoju, bo przecież w realności stworzenia nie ma niczego zbytecznego, niczego bez znaczenia… I dlatego, na przywitanie z wolnością, ten nadzwyczaj wyrafinowany poeta, jakim był Leopold Staff, pisze sonet o odchodach przemacerowanych z resztkami martwych organizmów – i podnosi je do godności egzystencjalnego i estetycznego wydarzenia – pod koniec wspomnianego utworu nazywając je nawet… „czcigodnymi”. Nasza ludzka wolność potrzebuje prawdy, a zaś prawda potrzebuje piękna, by się nam dobrze udzielać – powiada na swój poetycki sposób. A może przez piękno samo w sobie przyjść może sens i ocalenie? Może wystarczy jego bezinteresowna kontemplacja, a wtedy już tu na ziemi doświadczymy pełni szczęścia, w którym będzie się można rozsmakowywać jak w najlepszym winie? – oto kwestie postawione przez Jarosława Iwaszkiewicza w debiutanckim (z 1919 roku) tomiku „Oktostychy”. W nim wszystko nadzwyczaj estetyczne, wysublimowane, delikatnej natury – niczym porcelanowe figurki w serwantkach babci, której domostwo z ciepłym salonikiem z daleka ominęła wojna. W wierszu „Szczęście” taką oto przedstawia ofertę swych artystycznych oraz egzystencjalnych powinności: Jak kroplę czuć na wardze smak każdej cichej chwili, Rozcinać mocnym nożem welinu białe kartki. Głaskać jedwabiem ręki wszelaki płomień żartki, Czuć, jak się rumak wartki pod jarzmem dłoni chyli, Czekać, aż słońca światło biel kwietnych drzew przykłoni, Przykrócać i popuszczać rumakom swoim wodze. Smakować każdy krok swój po białej twardej drodze, Jak kryształ szklanej kuli czuć dnie we wnętrzu dłoni. Piękne to, ale czy wystarczające do zmierzenia się z prawdą życia? Z jego trudami? Z jego realnością? W każdym razie to była propozycja naprawienia świata poprzez jego estetyzację, co w przypadku Iwaszkiewicza w zasadzie skończyło się ubóstwieniem natury, a wszak to nie ten kierunek, u którego celu: osoba człowieka – przez osobowego Boga powołana do odpowiedzialnego (w miłości i w trudzie) bycia we wspólnocie osób. Inny zamysł: zacząć wszystko od nowa; od poziomu zero cywilizacji, która – wedle rozpoznań rozmaitych awangardzistów po prostu poniosła totalną klęskę – i nie ma po co już się ku niej zwracać. Oto pojawiła się szansa, uważali, iż powojenny człowiek będzie mógł (a nawet powinien!) całe swoje cywilizacyjne uposażenie wrzucić do jakiegoś przygotowanego mu przez boga nihilizmu alchemicznego moździerza, rozgnieść je tam na miazgę – by z tej miazgi wygotować nowego człowieka. Najdobitniej zaprezentował ów pomysł Aleksander Wat w wydanym w 1920 roku (kiedy Polska toczyła śmiertelny bój z bolszewikami!) zbiorze „Ja z jednej i Ja z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka”. Czym się ten eksperyment zakończył, jaki był jego efekt – na własnej skórze doświadczył sam autor tego pomysłu, kiedy po 20. latach „wylądował” w moskiewskim więzieniu na Łubiance, gdzie pewnej nocy, jak pisze w „Moim wieku”, objawił mu się szatan – dysponent nowego porządku świata. A jednak mimo wszystko – powiadał inny poeta – trzeba dźwigać pamięć polskich doświadczeń: na świadectwo samemu sobie i innym – abyśmy nie znijaczeli na tym świecie, nazbyt łatwo nie wyzbyli się tego, co nas duchowo i egzystencjalnie stanowi. Ciężkie to, czasami wydaje się niemożliwe, a jednak konieczne. Nie da się bezkarnie, uważał Jan Lechoń, bo o nim tu mowa – bez konsekwencji, ot tak z dnia na dzień wyzuć się z polskości i przedzierzgnąć w innego człowieka. O tej niemożności traktuje, zamieszczony w wydanym w 1920 roku tomiku „Karmazynowy poemat”, piękny wiersz „Mochnacki”. Oto jego bohater, po klęsce listopadowego powstania, w którym brał czynny udział, udaje się na Zachód, aby tam – wpośród dobrze urządzonych społeczeństw – choćby trochę wyciszyć przeżytą traumę i zagoić duchowe rany. Jednakże już na samym początku jego emigracyjnej tułaczki okazuje się, że tak się przynajmniej od razu nie da, a powody owej niemożności zawierają się… w nim samym; zbyt głęboko tkwi w nim ból Ojczyzny, by się go dało wyleczyć odniesionym sukcesem, lub choćby doświadczeniem namiastek dostatku… „(…) milcz serce!” – próbuje w czasie dawanego w mieście Metz koncertu zdyscyplinować tak swą pamięć, jak patriotyczne uczucia, bohater wiersza, Daremnie… Jego polskie doświadczenia nie dają się wyłączyć z oferowanej przezeń sztuki, nie pozwolą o sobie zapomnieć. Prawdopodobnie do końca życia przyjdzie mu się z nimi borykać. I zapewne do końca życia będzie go ścigać zasłyszane w trakcie koncertu wołanie zawiedzionego audytorium: „Citoyens! Uciekać! Krew pachnie w tej sali!”. To tylko parę poetyckich „projektów” zagospodarowania wolności – w wolnej Polsce, tak przecież strasznie poranionej i obolałej po 123. latach niewoli. Rozmaite to były pomysły, bo i złożona narodowa tkanka oraz niezmiernie zróżnicowane społeczeństwo. Ich realizacje tworzyły wielowarstwową, w wielu aspektach wielobarwną, żywą mozaikę kultury międzywojennego dwudziestolecia. Jej rozwój dramatycznie przerwała II wojna światowa oraz czasy, które po niej nastąpiły. Początkom tamtego okresu postawiłem parę, mam nadzieję, także i na dziś ważnych pytań. I poetyckim pytaniem zakończę te rozważania: Poeci (Prawie piosenka) Ojczyzno moja gdzie twoi poeci gdzie ci ich szukać na tym Bożym świecie Czy jest gdzieś taki co z ducha polszczyzny wywiedzie prawdę czym miłość Ojczyzny Czym służba ludziom czym szczęście spotkania kiedy dar miłości a czym łza – w rozstaniach Nie smuć się Polsko bo są w twojej mowie ziarna nadziei i prawdy odpowiedź I będą wiersze które wzbudzą ducha i takie pieśni których Bóg wysłucha styczeń 2018